Во контекст на заднината на украинската армија која се подготвува да ја одбие следната офанзива на руските трупи, со поддршка на ЕУ, Велика Британија и САД, блискиот соработник на Путин, Рубен Вардањан, прогласен од официјален Киев за „соучесник во злосторствата на руските власти против Украина“, беше номиниран за Нобелова награда за мир за „развивање мировни иницијативи“.
Значајно е што првиот кој ја објави својата кандидатура за оваа награда беше „новинската агенција“ Спутник, еден од главните гласноговорници на пропагандата на Кремљ надвор од Русија, и руската медиумска групација РБК. Последната му припаѓа на магнатот Григориј Бережкин кој беше вклучен во списоците со санкции на ЕУ, Велика Британија, Канада и Австралија, како „слуга“ на рускиот претседател, кој „директно придонесе за бесмислената војна на Владимир Путин во Украина и е одговорен за болката и страдањето на народот на Украина“.
Самиот Вардањан е познат по своето раководење со руската компанија Тројка Дијалог. Според истрага на меѓународниот конзорциум OCCRP, тајно се префрлале пари преку оваа компанија на блиските пријатели на Путин. Во периодот 2006-2013 година, повеќе од 4,6 милијарди долари поминале низ сметките на прекуморските мрежи на Вардањан. Во 2020 година, главниот руски опозициски лидер Алексеј Навални, неодамна убиен од режимот на Кремљ, го обвини Вардањан за мито во износ од околу 50 милиони долари.
Во 2019 година, 22 члена на Европскиот парламент ја повикаа ЕУ да воведе санкции против него. Во 2022 година, Вардањан, како и другите соработници на Путин, беше вклучен во нацртот на новите американски санкции.
Во јуни 2023 година, на иницијатива на Службата за безбедност на Украина (СБУ), тој беше вклучен во украинската база на податоци за соучесници на руската агресија „Миротворец“ со следниве карактеристики: „Соработник на руско-фашистичките напаѓачи и терористи. Соучесник во злосторствата на руските власти против Украина и нејзините граѓани... е предмет на итно притворање и пренесување на агенциите за спроведување на законот на Украина или земјите на НАТО“. СБУ, исто така, го обвини Вардањан за „финансирање на руската агресија на постсоветските територии“.
Два месеци подоцна, поранешниот шеф на Советот за безбедност на ерменската енклава во Карабах, Самвел Бабајан, изјави за ерменската јавна телевизија дека во 2022-2023 година Вардањан дејствувал како руски агент во Јужен Кавказ.
О связях Варданяна с Кремлем в 2023 году сообщали и ведущие мировые СМИ.
Во 2023 година, водечките светски медиуми, исто така, известуваа за врските на Вардањан со Кремљ.
„...Не може да има сомнеж дека Вардањан е човек на Кремљ, нешто што украинската влада го препозна кога воведе санкции против него“, објави Политико.
Според Форбс, „Вардањан има благослов од Москва...“
Романската поделба на американскиот неделник Њузвик објави дека „додека ЕУ и САД се борат за мир во Кавказ и се обидуваат да постигнат мирно решение меѓу Ерменија и Азербејџан околу Карабах, рускиот милијардер Рубен Вардањан, кој ги застапува интересите на Кремљ, го повика народот да земе оружје“.
Не помалку скандалозни се и податоците на Вашингтон тајмс за врските на Вардањан со режимот на ајатолахот, особено во контекст на јавните закани на Иран против САД, Велика Британија, Франција и Германија поради нивната поддршка за Израел по иранскиот напад на 13 април.
Меѓу заклучоците, Вашингтон тајмс објави дека „Вардањан, еден од најбогатите луѓе во Русија, е близок со Путин“.
Така, номинацијата за Нобелова награда за мир на лице тесно поврзано со два диктаторски режими кои водат агресивна милитаристичка политика изгледа не само безобразно, туку дури и богохулно.
Покрај тоа, до неодамна, Нобеловиот комитет, кој ја прифати кандидатурата на Вардањан, се држеше до сосема спротивна позиција. Во знак на поддршка за Киев во 2022 година, овој комитет не ги покани амбасадорите на Русија и Белорусија на доделувањето на наградата во Стокхолм. Една година подоцна, сепак, поканите за церемонијата на доделување на наградата за мир беа испратени до амбасадорите на Русија, Белорусија и Иран, но подоцна беа повлечени поради широката јавна критика.
Ставот на Нобеловиот комитет е најјасно демонстриран во соопштението за печатот од септември 2023 година: „Важно и правилно е да се шират што е можно пошироко вредностите и пораките за кои се залага Нобеловата награда. На пример, преку минатогодишната јасна политичка порака со наградата за мир, која беше доделена на... Украинците кои се вклучени во документирањето на руските воени злосторства“. Така, номинацијата на Вардањан, кој има тесни врски со Москва и Техеран, е во спротивност со ставот на самиот Нобелов комитет.
Искористувајќи го меѓународниот авторитет на овој комитет, пропагандистите на Кремљ сметаат на „избелување“ на Вардањан во очите на Западот. Ако тој добие една од најпрестижните светски награди, тогаш под аурата на „миротворец“, Москва ќе може повторно да го користи во иднина во своите интриги во Јужен Кавказ. Впрочем, на почетокот на минатата година, Кремљ го сметаше Вардањан за вистински кандидат за функцијата премиер на Ерменија - во случај на соборување на прозападниот Никол Пашињан. Поранешниот министер и поранешен заменик-министер за одбрана на Ерменија зборуваше речиси отворено за ова, а Јавната телевизија на републиката дури и го стави Вардањан на „црната листа“ поради нападите врз шефот на владата.
Автор: Игор ЧАЛЕНКО, политички аналитичар, раководител на Центарот за анализи и стратегии (Киев)
*Ставовите искажани во текстот се лични ставови на авторот и тие не мора да ја одразуваат уредувачката политика на Кајгана.
