Цената на акциите на Deutsche Bank, најголемата германска банка, падна за повеќе од 11 отсто во петокот, по растот на кредитните „свопови“ во четвртокот навечер. Ова е трет ден на пад на цените, а севкупно цената падна за една петтина од почетокот на март.
Кредитните „свопови“ се форма на осигурување за сопствениците на обврзници на компанија од неисполнување на обврските, што е форма на осигурување за купувачите на обврзници од пропаѓање на банката. Фактот дека оваа форма на осигурување сега е поскапа јасно покажува дека пазарот проценува дека ризикот од банкрот на Deutsche Bank драстично пораснал.
Credit Suisse започна паника
Итното спасување на Credit Suisse, втората по големина банка во Швајцарија, со купувањето на UBS, најголемата швајцарска банка, донекаде ја смири паниката за колапсот на финансискиот сектор во Европа, но не беше ни блиску да го спречи тоа.
Дополнително, на UBS практично ѝ платила швајцарската централна банка да ја преземе „токсичната“ Credit Suisse. Платената цена по акција е само 0,77 евра, што е смешно во споредба со она што вредеа пред десет до петнаесет години. Исплатени се само 3,2 милијарди долари, а со сето тоа Шведската народна банка им обезбеди 100 милијарди швајцарски франци заеми.
Централните банки и државните регулатори се надеваа дека посредувањето за продажба на Credit Suisse на домашен конкурент ќе помогне да се смират пазарите, но инвеститорите очигледно не се убедени дека договорот ќе биде доволен за да го задржи стресот во банкарскиот сектор.
Со последните случувања околу Deutsche Bank, јасно е дека стравувањата од ширење на кризата не се неосновани. Паниката во финансискиот сектор инаку е многу тешко да се контролира, особено кога проблемот одеднаш се појави на двете страни на Атлантикот, и во САД и во Европа.
Се прави обид да се запре ширењето на паниката
Финансиските регулатори и владите презедоа акција во последниве недели за да го задржат ризикот од зараза од проблемите изложени на поединечни заемодавци, а кредитната агенција Moody’s во средата рече дека тие треба да бидат „најголемо успешни“, пренесува CNBC.
„Сепак, во неизвесно економско опкружување и со кревка доверба на инвеститорите, постои ризик креаторите на политиката да не можат да ги задржат сегашните превирања без долгорочни и потенцијално сериозни последици внатре и надвор од банкарскиот сектор“, велат од Moody’s.
„Дури и пред да стане очигледен стресот на банките, очекувавме глобалните кредитни услови да продолжат да слабеат во 2023 година како резултат на значително повисоките каматни стапки и понискиот раст, вклучително и рецесијата во некои земји“.
Moody’s сугерираше дека додека централните банки продолжуваат со напорите за намалување на инфлацијата, колку подолго финансиските услови остануваат тесни, толку е поголем ризикот дека „стресот ќе се прошири надвор од банкарскиот сектор, ослободувајќи поголема финансиска и економска штета“.
Зголемувањето на каматните стапки, политика што ја спроведуваа сите централни банки во Северна Америка и Европа во текот на изминатата година, предизвика пад на цената на државните обврзници, а со тоа ги изложи банките кои не се заштитија со „свопови“ од падот на цената.
Иако се сметаше дека вработените во банката во одделот за финансиски ризик се доволно свесни за да ги осигураат од падот на вредноста на обврзниците, на кој финансиските банки станаа високо изложени, примерот на Silicon Valey Bank (SVB) јасно стави до знаење дека тоа не мора да биде случај. Всушност, одделот за финансиски ризик на таа банка го направи спротивното во текот на 2022 година и ги елиминираше осигурувањата што постоеја.
Проблемите со Credit Suisse се многу постари, повеќегодишни, но политиката на зголемување на каматните стапки е ризик за сите банки. Но, централните банки мора да продолжат да ги зголемуваат каматните стапки за да се борат против инфлацијата, па по почетокот на кризата, американската ФЕД и европската ЕЦБ сè уште ги зголемија стапките дополнително, ЕЦБ за 0,50, а ФЕД за 0,25 процентни поени.
Ова го спречува растот на цените, но ги оштетува банките. Поради ова, некои финансиски експерти и директори на банки веќе почнаа јавно да ја критикуваат политиката на зголемување на каматните стапки на централните банки и да се залагаат за нејзино ставање крај.
Показателите на Deutsche Bank се добри, но довербата во банкарскиот сектор е поткопана
Deutsche Bank објави 10 последователни квартали на добивка, по завршувањето на реструктуирањето од повеќе милијарди евра кое започна во 2019 година за да ги намали трошоците и да ја подобри профитабилноста. Во 2022 година е остварен годишен нето приход од 5 милијарди евра, што е за 159 отсто повеќе од претходната година.
Овие бројки не би значеле дека постои причина за загриженост за солвентноста или ликвидносната позиција на банката. Сепак, инвеститорите се во паника, а самата паника може да доведе до проблеми. Освен Deutsche Bank, во петокот паднаа и цените на акциите на другите европски банки: Credit Suisse и Commerzbank за 9 отсто, Societe Generale и UBS за 7 отсто, Barclays и BNP Paribas за 6 отсто.
Паниката очигледно сè уште не е контролирана, а довербата во банкарскиот сектор како целина е поткопана. Најлошото нешто што може да се случи сега е да се прошири паника и клиентите да почнат да повлекуваат пари од банките, односно да создаваат т.н. „јуриш кон банките“.
Порастот на цената на стечајното осигурување е јасен сигнал дека пазарот проценува колку е веројатно зголемен ризикот од банкрот на Deutsche Bank. Ова директно ја уништува довербата во банката и тие се многу чувствителни на тоа. Последните неколку дена покажаа дека скршената доверба може да доведе до банкрот на релативно голема банка, а тоа и се случи на SVB за само 48 часа.
