Експерти идентификуваа место во Северозападна Турција како местото каде се одвивала Битката кај Граник - првата голема победа на Александар Македонски. Поразот на Персијците таму во 334 година п.н.е. ја означил пресвртницата во подемот на Александар и неговата инвазија на Персиското Царство, што на крајот му го донел прекарот Велики. Таму всушност започнала неговата славна приказна.
Откривањето на древен град им помогнал на истражувачите да ја одредат точната локација на битката, според нив. Научниците во Турција веруваат дека го пронашле токму местото каде што е родена една од најголемите легенди во историјата, објавува Popular Mechanics.
Александар Македонски повел војска од 40.000 војници во битка против моќната Персија во она што е познато како Битката кај Граник. Сепак, со векови, историчарите не можеа да ја одредат точната локација на битката - сè до сега.
„Нашето истражување, во комбинација со внимателно проучување на античките извори, нè доведе до тоа да ја одредиме точната локација на битката, вклучените села и нејзината локација на рамнината“, изјави Ревхан Ќорпе за Türkiye Today, главен историчар на проектот „Културна рута на Александар Велики“ и професор на Универзитетот „Чанаккале Онсекиз Март“.
Иако теориите за локацијата постојат со генерации, истражувачите сега ги комбинираа познавањата за поранешните мочуришта и позицијата на сè уште препознатливиот рид за да ја одредат локацијата на битката, која е во близина на турскиот град Бига, на реката Граник (денес се вика река Бига), во историската област Троада.
„Постоеше широко распространета теорија дека општата локација на битката во тоа време била во мочуриште“, рече Ќорпе во изјава за турските медиуми. „Но, кога погледнавме источно од таа област, пронајдовме рид што совршено се совпаѓаше со описите на древните платеници кои го користеле за време на конфликтот.“
За да го реконструираат поранешниот пејзаж, тимот спровел геоморфолошки тестови за да утврди кои области биле мочурливи, а кои можеле да служеле како бојни полиња. Резултатите ги однеле подалеку на југ отколку што претходно се сметало. Ридот, исто така, содржи значајни археолошки наоди кои потврдуваат дека токму ова место било бојно поле од IV век пред нашата ера.
„Локалните земјоделци пријавиле дека пронашле гробови со оружје на ридот, што е во согласност со античките записи дека Александар ги погребал своите паднати војници со нивното оружје“, објаснува Ќорпе. Во 2024 година бил откриен и необележан гроб на возрасен маж.
Друг важен траг во пронаоѓањето на точната локација бил откривањето на антички град по патот на Александар до бојното поле. Два антички града биле познати претходно во областа, но откривањето на трет - Хермеон - во 2024 година го насочило тимот кон рамнината Бига. Според записите, Хермеон бил последната станица на Александар пред решавачката битка што му донела победа кај Граник.
„Ја мапиравме точната рута што ја поминал Александар“, вели Ќорпе. „Тој започнал од селото Озбек, потоа поминал низ Умурбеј и Лапсеки и конечно се спуштил во рамнината Бига.“
Битката кај Граник била само првата во низата победи над Персиската империја и нејзините упоришта, што му овозможило на Александар да ја прошири својата империја.
Во оваа битка Александар имал околу 18 илјади војници, од кои 1.800 тесалиска коњаница, 600 од грчки војници од Хеленската лига, нешто Тракијци и Пејонци и останатите огромно мнозинство Македонци меѓу кои генералите и офицери Парменион, Филота, Аминта, Никанор, Кратер и Пердика.
На спротивната страна бројките за големината на персиската војска варирата од 14 илјади па сѐ до 40 илјади, од кои дури 4-5 илјади биле грчки платеници. На страната на Персијците се борел и Мемнон од Родос.
Резултатот бил само 115 загинати кај Македонците и дури 5-6 илјади кај Персијците од кои 2-3 илјади Грци, а околу 2 илјади грчки платеници биле заробени од македонската војска и пратени во Македонија како робови. Кај Персијците во битката загинале сатрапите Спитријад и Митробузан, генералите Нифат, Петен и Арбупал, како и командантот Омар.
„Тој лично ја предводел коњаницата, а за време на борбите бил спасен од неговиот близок телохранител“, додава Ќорпе. „Битката кај Граник не била само една од најважните пресвртници во неговиот живот, која подоцна му го донела прекарот Велики, туку и клучен момент во светската историја.“
Александар Велики станал крал на античното царство Македонија на околу дваесетгодишна возраст. Брзо ја проширил својата империја за да вклучи области од денешна Грција и Блискиот Исток, според. За време на неговото владеење од 336 до 323 година п.н.е. ги обединил грчките градови-држави и ја предводел Коринтската лига. Исто така станал крал на Персија, Вавилон и Азија и основал бројни македонски колонии во регионот.
Додека размислувал за нови освојувања – меѓу кои и Картагина и Рим – Александар ненадејно починал од маларија во Вавилон во јуни 323 година п.н.е., на само 32-годишна возраст.
