Марк Закерберг наводно уште во 2014 година започнал градежни работи на Koolau Ranch, неговиот простран имот од 1400 хектари на хавајскиот остров Кауаи. Проектот наводно треба да вклучува и засолниште со сопствени резерви на енергија и храна, иако на градежниците и електричарите кои работеле на локацијата им било забрането да зборуваат за тоа преку договори за доверливост. Целиот проект бил заштитен од видик со ѕид висок речиси два метра, пишува BBC.
Кога минатата година беше прашан дали гради бункер за „крајот на светот“, основачот на Facebook накратко одговорил: „не“. Објаснил дека подземниот простор од околу 465 квадратни метри е „само мало засолниште, тоа е како подрум“. Тоа, сепак, не ги запрело шпекулациите, како ни неговата одлука да купи 11 недвижности во населбата Crescent Park во Пало Алто, Калифорнија, каде наводно додал подземен простор од 650 квадратни метри. Иако во неговите градежни дозволи се споменуваат подруми, некои соседи тоа го нарекуваат бункер.
Слични приказни се врзуваат и за други технолошки лидери, од кои некои наводно купувале земјишта со подземни простори, подготвени за пренамена во луксузни мултимилионски бункери. Реид Хофман, коосновач на LinkedIn, зборувал за „осигурување од апокалипса“, тврдејќи дека таквиот план го има околу половина од супербогатите, при што Нов Зеланд е популарна дестинација. Се поставува прашањето – дали навистина се подготвуваат за војна, последици од климатските промени или некоја друга катастрофа за која останатите сè уште не знаат?
Во последните години, напредокот на вештачката интелигенција (ВИ) само го додаде тој ризик на списокот потенцијални закани. Многумина се длабоко загрижени од брзината со која се развива технологијата. Меѓу нив наводно е и Илија Сутскевер, главен научник и коосновач на компанијата OpenAI. До летото 2023 година, тој бил сè посигурен дека научниците се на работ на развој на општа вештачка интелигенција (AGI) – моментот кога машините ќе ја достигнат човечката интелигенција. Наводно предложил компанијата да ископа подземно засолниште за своите врвни научници пред да се пушти таквата технологија во светот. „Дефинитивно ќе изградиме бункер пред да ја објавиме AGI“, наводно рекол.
Ова фрла светлина врз необичен факт: многу водечки компјутерски научници и технолошки лидери, кои напорно работат на развој на исклучително интелигентна ВИ, истовремено се длабоко уплашени од тоа што таа технологија би можела еден ден да направи.
Технолошките лидери тврдат дека AGI е неизбежна. Шефот на OpenAI, Сем Алтман, изјави во декември 2024 дека ќе дојде „порано отколку што мисли поголемиот дел од светот“. Сер Демис Хасабис, коосновач на DeepMind, предвидел пристигнување на AGI во следните пет до десет години, додека основачот на Anthropic, Дарио Амодеи, лани напишал дека „моќна ВИ“ може да биде со нас веќе во 2026 година.
Други, пак, се скептични. „Научната заедница вели дека технологијата на ВИ е неверојатна, но не е ни близу до човечката интелигенција“, вели Дејм Венди Хол, професорка по компјутерски науки на Универзитетот Саутемптон. Се согласува и Бабак Ходџат, главен технолог во компанијата Cognizant, кој вели дека за тоа би бил потребен низа „темелни пробиви“. Малку е веројатно AGI да се појави одеднаш; станува збор за технологија што брзо се развива. Идејата сепак ја возбудува Силициумската долина бидејќи се смета за предвесник на уште понапредно нешто: ASI или вештачка суперинтелигенција која ја надминува човечката.
Заговорниците на AGI и ASI се речиси евангелски настроени кон нивните придобивки. Тврдат дека ќе се откријат лекови за смртоносни болести, ќе се решат климатските промени и ќе се измислат неисцрпни резерви од чиста енергија. Елон Маск дури тврди дека суперинтелигентна ВИ може да донесе ера на „универзално високи приходи“. „Секој ќе има најдобра медицинска грижа, храна, домашен транспорт и сè друго. Одржливо изобилство“, рекол тој.
Секако, постои и застрашувачка страна, пишува BBC. Што ако технологијата ја преземат терористи и ја користат како оружје? Или, ако самата одлучи дека човештвото е проблем и нè уништи? „Ако е паметна од вас, тогаш мора да ја држиме под контрола. Мора да можеме да ја исклучиме“, предупредил Тим Бернерс Ли, творецот на World Wide Web.
Владите преземаат одредени чекори. Во САД, тогашниот претседател Бајден во 2023 донел извршна наредба што бара од ВИ компаниите да ги споделуваат резултатите од безбедносните тестови со владата. Во Обединетото Кралство е основан Институт за безбедност на ВИ за подобро разбирање на ризиците.
Неил Лоренс, професор по машинско учење на Универзитетот Кембриџ, смета дека целата расправа е бесмислена. „Терминот општа вештачка интелигенција е апсурден исто како и терминот ‘вештачко општо возило’“, вели тој. За него, разговорот за AGI е одвлекување од вистинските проблеми. „Голема грижа е што сме толку вклучени во наративите на големите технолошки компании за AGI, што пропуштаме начини на кои треба да ги подобриме работите за луѓето.“ Сегашните ВИ алатки се добри во препознавање на шаблони, но не „чувствуваат“, без оглед колку нивните одговори изгледаат уверливо.
Винс Линч, извршен директор на компанијата IV.AI, исто така е претпазлив. „Тоа е одличен маркетинг. Ако сте компанија што ја гради најпаметната работа што некогаш постоела, луѓето ќе сакаат да ви дадат пари“, вели тој, додавајќи дека AGI не е нешто што е само две години далеку.
На некој начин, ВИ веќе го надминала човечкиот мозок во одредени задачи. Генеративна ВИ алатка може во еден момент да биде експерт за средновековна историја, а во следниот да решава сложени математички равенки. Сепак, биолошкиот човечки мозок сè уште води. Со околу 86 милијарди неврони и 600 билиони синапси, далеку е посложен од вештачките еквиваленти.
„LLM-моделите (големи јазични модели) немаат метакогниција, што значи дека не знаат што знаат. Се чини дека луѓето имаат интроспективна способност, понекогаш наречена свест, која им овозможува да знаат што знаат“, објаснува Ходџат. Тоа е темелен дел од човечката интелигенција – и оној што сè уште треба да биде реплициран во лабораторија.
