Во последно време супата од коска станува неопходен додаток во секојдневието на многу љубители на здравиот живот.
Многу инфлуенсери и нутриционисти зборуваат за нејзините предности, истакнувајќи дека може да помогне во подобрување на варењето, здравјето на зглобовите, подобрување на изгледот на кожата, па дури и поттикнување на менталната јасност.
Иако научните докази кои директно ја поврзуваат консумацијата на супа од коска со отстранување на менталната магла сè уште не се целосно потврдени, сè повеќе се истражува врската меѓу здравјето на цревата и менталните функции. Бидејќи оваа супа содржи бројни корисни нутриенти, како колаген, глутамин и глицин, стручњаците сметаат дека може индиректно да придонесе за подобро чувство на фокус и концентрација.
Што велат стручњаците?
Според д-р Алекс Димитриу, психијатар со двојна специјализација, здравјето на цревата игра клучна улога во одржувањето на менталната рамнотежа.
„Цревата преку вагусниот нерв комуницираат со мозокот, а микробиомот влијае на апсорпцијата на важни хранливи материи, вклучувајќи витамин Б12. Кога цревната бариера е ослабена, токсини може да преминат во крвотокот и да предизвикаат воспалителни процеси што влијаат на расположението и менталните способности“, објаснува д-р Димитриу.
Нутриционистката Триста Бест додава дека супата од коска содржи глицин и глутамин – аминокиселини кои се корисни за функцијата на мозокот и здравјето на цревата.
„Глутаминот помага во одржување на интегритетот на цревната слузница, додека глицинот има смирувачки ефект и може да ја подобри квалитетата на сонот и когнитивната функција“, истакнува Бест.
Ментална јасност и подобар сон
Глицинот, кој се наоѓа во супата од коска, делува како невротрансмитер и може да го намали заморот, да го подобри фокусот и да влијае на квалитетот на сонот. Некои истражувања сугерираат дека глицинот може да ја поддржи менталната функција кај постарите лица, додека студиите на животни покажале и невропротективни својства на темелецот.
Здравје на цревата
Поради високата содржина на глутамин и желатин, супата од коска може позитивно да влијае на рамнотежата на цревниот микробиом и да го намали ризикот од таканаречен „leaky gut“ синдром, што индиректно може да ги намали воспаленијата поврзани со менталната магла.
Поддршка за зглобовите и кожата
Колагенот и желатинот од супата од коска помагаат во одржување на здравјето на зглобовите, а некои истражувања укажуваат и на подобрување на еластичноста и хидратацијата на кожата. Иако количината на колаген во супата е помала во споредба со додатоците во исхраната, може да биде вреден извор на овие нутриенти во природна форма.
Што велат искуствата?
Во неформални испитувања, корисниците наведуваат дека редовната консумација на супа од коска во текот на една недела може да резултира со подобар сон, постабилна енергија и помалку чувство на исцрпеност. Иако промените во менталната јасност не се секогаш изразени или моментални, чувството на рамнотежа за време на стресни периоди може да укаже на позитивно влијание од оваа навика.
За оние на кои секојдневното консумирање супа од коска им станува монотоно, се препорачува да го користат како основа за чорби, сосови или за готвење зеленчук и житарки.
Супата од коска може да биде вреден додаток на балансирана исхрана, особено за оние што сакаат да го поддржат здравјето на дигестивниот систем и потенцијално да ги подобрат менталните функции. Но, важно е да се напомене дека не станува збор за чудотворно решение и дека резултатите може да варираат од личност до личност.
Лицата со висок крвен притисок, проблеми со бубрезите или прехранбени ограничувања треба да внимаваат на содржината на натриум и другите состојки, особено кај индустриските варијанти. Пред било каква поголема промена во исхраната, се препорачува консултација со лекар или нутриционист.
Колкаво количество супа од коска да се внесува дневно и неделно?
Нема строго дефинирана препорака, но најчесто се препорачува:
Дневно: 1 шолја (200–300 мл) супа од коска на ден.
Неделно: 3–7 шолји, во зависност од вашите потреби и цели (на пример, 3-4 пати неделно за одржување, секојдневно за интензивна поддршка на здравјето).
Може да се консумира самостојно, како пијалок, или да се користи како основа за чорби, сосови, варива или за готвење житарки и зеленчук.
За подготовка на супа од коска (bone broth) може да се користат различни видови коски: говедски, телешки, јагнешки, свински, пилешки, мисиркини, па дури и рибини коски. Сепак, најчесто се користат говедски или пилешки коски поради нивната достапност и богатството со колаген и желатин.
Изберете разновидни коски: комбинација од коски со срж (marrow bones), коски со зглобови и коски со малку месо (како врат или ребра), бидејќи овие содржат повеќе колаген и даваат подобра текстура и вкус на супата.
Користете коски од животни кои се хранети со трева или се органски одгледани, бидејќи тие имаат подобар нутритивен профил.
За побогат вкус, коските може кратко да се потпечат во рерна пред варење.
Состојки:
1,5–2 кг говедски коски (или комбинација од коски со срж, зглобови и малку месо)
1 кг коски со месо (како кратки ребра или врат)
3 моркови, преполовени
3 главици кромид, исечени на четвртини
3 китки целер, преполовен
Полна рака свеж магдонос
½ чаша јаболков оцет (или 2-3 лажици)
4 литри ладна вода
Сол, бибер во зрно, по вкус
По желба: лук, пашканат, мајчина душица, магдонос, праз, компир
Начин на подготовка:
Ставете ги сите коски во големо тенџере и прелијте ги со ладна вода.
Додајте јаболков оцет (тој помага да се извлечат минералите и колагенот од коските).
Оставете да отстои 30-60 минути пред да ја ставите на оган.
Ставете ја смесата да зоврие, па намалете ја температурата и варете на тивок оган најмалку 3-6 часа (идеално 12-24 часа за најбогата супа).
По потреба, отстранувајте ја пената што се формира на површината.
По 1-2 часа варење, додадете го зеленчукот и зачините.
По завршување на варењето, процедете ја супата и складирајте ја во стаклени тегли или кутии во фрижидер.
Совет: Колку подолго се вари супата, толку повеќе хранливи материи ќе се извлечат од коските. Додавањето оцет е клучно за екстракција на минералите и колагенот.
