Ново истражување покажа дека геномите кај близнаците се разликуваат во просек за 5,2 мутации што се случуваат во најраниот развој. Сè зависи од времето на одвојување на јајце-клетката.
Идентични близнаци се раѓаат од иста јајце-клетка и добиваат ист генетски материјал од нивните родители - но тоа не значи дека се генетски идентични до моментот на раѓање. Причината за ова е што идентични близнаци земаат генетски мутации во матката сè додека нивната ДНК не биде целосно сплетена и само тогаш се делат на повеќе клетки.
Ново истражување покажа дека геномите кај близнаците се разликуваат во просек за 5,2 мутации што се случуваат во најраниот развој.
„Едно особено изненадувачко набљудување е дека некои мутации кај многу близнаци се случуваат скоро во сите клетки, а се сосема отсутни кај другиот“, објаснува Зију Гао, доцент по генетика на Универзитетот во Пенсилванија.
„Кај 15% идентични близнаци, едниот близнак носи ‘значителен’ број на мутации што не постојат кај другиот близнак“, објаснува таа.
Појавата на близнаци се јавува кога една оплодена јајце-клетка, наречена зигот, се дели и создава два одделни ембриони. Ова обично се случува помеѓу првиот и седмиот ден по оплодувањето, иако во ретки случаи поделбата на зиготот може да се случи помеѓу 8. и 13. ден, вели Кари Стефансон, директор на генетиката deCODE (подружница на биофармацевтската компанија Amgen) која го проучува геномот на човекот. Колку подоцна се случи раздвојувањето, толку повеќе клетки ќе бидат во зиготот, додава таа.
„Значи, кога едниот близнак има многу мутации, а другиот не, можно е близнаците да се разделиле во екстремно рана фаза на развој, веднаш откако нивната заедничка јајце-клетка се разделила на две одделни различни клетки“, вели Гао.
Исто така е можно јајце-клетката да се поделила по десетина акумулирани клетки, но дека овој збир на клетки не се поделил рамномерно меѓу нив. Наместо тоа, едниот близнак (т.е. половина од зиготот) добил кластер на клетки кои претежно се формирани од една заедничка клетка и затоа носат заеднички мутации, додека другиот близнак добил група на клетки на кои им недостасуваат тие мутации, објаснува Гао.
„Некои од мутациите се веројатно ирелевантни, но некои може да доведат до разни болести“, смета Стефансон.
Една нова студија, објавена на 7 јануари во списанието Nature Genetics, го понуди овој уникатен поглед на раниот ембрионален развој, бидејќи авторите вклучија ДНК-мониторинг во три генерации на испитаници.
Овие лица вклучиле 387 пара идентични близнаци и две групи тројки, како и нивните родители, сопружници и деца (тројките исто така биле монозиготни, што значи дека потекнуваат од иста јајце-клетка), пишува Live Science. Со секвенционирање на цели геноми од сите овие членови на семејството, тимот беше во можност да открие кои мутации се случиле кај кои близнаци, и кои од овие мутации потоа биле пренесени на потомството на близнаците.
Ако мутацијата се пренесува преку неколку генерации, тоа укажува на тоа дека станува збор за мутација на матичната линија - онаа што се појавува во јајце-клетката, спермата и нивните претходници. Ако истата мутација се случи во соматските (неразмножувачки) клетки на родителите, оваа мутација веројатно се појавила за време на нивниот ран развој, забележуваат авторите на истражувањето.
Тоа е затоа што во првите неколку недели по оплодувањето, уште не е предвидено дека клетките ќе станат матични, така што сите клетки можат да наследат исти мутации. Штом клетките се диференцираат на матични и соматски клетки, новите мутации што се појавуваат во соматските клетки нема да се пренесат на децата на таа личност, додека пак би можело да се појават нови мутации во матичните клетки.
„Значи, ако таквата мутација се најде во крвта на близнаците и се пренесе на нивните потомци, таа мутација се случи за време на нивниот ран развој, кога сите клетки биле тесно поврзани“, вели Гао.
Покрај следењето на мутациите во трите генерации, истражувачите проучувале и разлики во мутациите кај самите близнаци, кои не биле подеднакво поделени.
„Овој феномен, наречен мозаицизам, укажува на тоа дека мутацијата се случила по оплодувањето на јајце-клетката, но пред таа да се подели на два дела, со оглед на тоа дека и двата близнаци ја имаат оваа мутација, но не е иста“, вели Гао.
Користејќи ги двата методи, научниците успеаја да утврдат кои мутации се случиле во толку краткиот период на многу ран развој и колку често едниот близнак имал мутација, а другиот не.
На кратко, тие открија дека идентичните близнаци не може да се претпостави дека делат сосема идентична ДНК.
„Засега, истражувањата покажаа дека научниците не треба да претпоставуваат дека идентичните близнаци делат 100% идентична ДНК. Ваквите претпоставки може да ги наведат да веруваат дека влијанието на животната средина врз развојот на децата е преголемо, бидејќи во реалноста генетската мутација може да биде извор на одредена болест или особина“, заклучи Стефансон.
