Во последните недели, засилено се шпекулираше за разрешување на министерот за одбрана на Руската Федерација, Сергеј Шојгу, кој навистина беше отпуштен на 13 мај.
Министер за одбрана е од 2012 година, а на таа функција дојде од министер за цивилна заштита, функција на која беше од 1994 година. Така, министерот Шојгу практично нечепнат помина низ промената на власта и го пречека новиот претседател Владимир Путин во 2000 година.
Ова го прави еден од министрите со најдолг стаж, човек кој бил погоден за сите системи. Беше и исклучително популарен во јавноста, па граѓаните на Русија постојано го издвојуваа како најпопуларен министер и генерално со одобрување гледаа на неговите потези.
Секако, ситуацијата почна да се менува со почетокот на „специјалната воена операција“, односно со започнувањето на инвазијата на Украина во 2022 година.
Сцените од почетокот на војната, кога руските тенкови беспомошно стоеја во колони и неуспешното заземање на Киев, драстично влијаеја на популарноста на министерот Шојгу.
Во тоа време и каналите на Telegram и мејнстрим медиумите почнаа да пишуваат за корупција во руската армија, ужасни услови, недисциплина итн. Главните мети беа Шојгу и генералот Герасимов.
Во исто време, опозициската структура во армијата зајакна, а главни актери беа генералот Суровикин и шефот на приватната армија Вагнер Пригожин.
По почетната фаза на војната во Украина, дојде до промена во раководството на војската кога генералот Суровикин ја презеде функцијата началник на Генералштабот на вооружените сили на Руската Федерација. Потоа ја соочи руската јавност со тешката ситуација на руската армија, формираше т.н Линијата на Суровикин, ја повлече војската преку Днепар и воспостави позиции. Ова ѝ овозможи на Украина да влезе во практично празниот Херсон, а руските сили да се опорават и да ги воспостават линиите, кои се практично непроменети до ден-денес.
Меѓутоа, бидејќи имало одредена борба меѓу двата табора, генералот Суровикин набрзо бил разрешен и Герасимов бил вратен на функцијата. Во тоа време Пригожин маршираше кон Москва со своите единици, кои руската јавност речиси и ги заборави.
Во тој хаотичен период, армијата застана настрана, принудувајќи ја политичката елита во Кремљ да ги засука ракавите и да ги реши проблемите кои, како што веруваа од врвот на армијата, самите ги создадоа.
Без поддршка и напуштен од сите, Пригожин попушти и практично му се предаде на претседателот на Белорусија како посредник. Во Белорусија остана извесно време, а на крајот под неразјаснети околности загина во авионска несреќа.
Неговиот партнер Суровикин исто така бил замолчен и долго се мислело дека е уапсен. По некое време се јавила неговата ќерка тврдејќи дека не е уапсен. Како и да е, од тој момент Суровикин не се појави во јавноста или можеше да се дојде до него, а неговата биографија беше отстранета од веб-страницата на министерството.
Откако Кремљ се справи со едното крило на армијата, беше јасно дека ќе дојде редот на другото, на чело со Шојгу. Во Кремљ не заборавија како реагираше армијата кога Пригожин објави бунт и како одби да учествува во најголемиот безбедносен проблем на земјата во тоа време. Беше јасно дека Кремљ ќе се занимава со врвот на редовната армија, односно Министерството за одбрана.
Првиот предуслов за тоа беше стабилизирање на ситуацијата во Украина. Тоа се случи кога руската војска влезе во Бахмут и Авдиивка и ги постигна условите за понатамошен напредок во регионот на Донецк. Исто така, важно беше да се зачуваат силите и контролираната територија од најавената украинска офанзива минатата година. Руската армија горе-долу успешно го постигна тоа, а украинската армија се најде во проблеми кои сè уште траат.
Друг предуслов беа изборите. На сите им беше јасно дека претседателот Путин непречено ќе добие нов мандат, но важно беше да се формира влада со нови луѓе во кои Кремљ има поголема доверба. Сега кога има сигурна, цврста влада и кога ситуацијата во Украина е под контрола, Кремљ може да изврши отстранување на несоодветниот персонал во воениот и политичкиот врв.
Во подготовка за разрешување на Шојгу, пред неколку недели беше уапсен Тимур Иванов, неговиот заменик. Иванов е обвинет за кражба на две милијарди рубљи (25 милиони евра) при набавка на траекти што се користат на Крим.
Бродовите се купени преку компанија во Хонгконг за да се заобиколат санкциите. Во најголем дел, договорот беше поздравен како голема работа за Русија, но на крајот беше уапсен заменик-министерот за одбрана.
Сега не е важно дали навистина беше кривично дело, бидејќи во политичка смисла тоа апсење беше голем удар за министерот Шојгу.
Во апсењето на Иванов се здружија повеќе фактори. Првиот е секако желбата да се испратат позитивни вести до генералите и офицерите на фронтот, односно дека нивните жалби се прифатени во пресрет на офанзивата. Вториот, претстојната реконструкција на владата и желбата да се ослабне моќта на Шојгу.
Можно е Кремљ да ја искористи оваа промена за да покаже како го чисти системот од корупција и крадци во тешките времиња за Русија.
Кога станува збор за самиот Шојгу, неговиот рејтинг е непостоечки, тој е во постојан пад од почетокот на војната во Украина и веќе не може ни да замисли каква јавна поддршка ја имал пред војната.
Шојгу ќе биде префрлен на друга функција, која ќе биде повеќе или помалку симболична и нема да ја има истата моќ како досега.
Исто така, јасно е дека ова разрешување на Шојгу не е последно, односно дека Кремљ сигурно ќе продолжи да го чисти стариот кадар и да воспостави нов во наредните недели и месеци.
