Компјутерскиот експерт Рајеш Рао секоја недела добива мејлови од луѓе кои тврдат дека дешифрирале древно писмо кое долго време ги збунува научниците.
Станува збор за луѓе од различни профили, од инженери до пензионери, кои претежно живеат во Индија или имаат индиско потекло во странство. Сите овие луѓе се убедени дека го дешифрирале писмото на цивилизацијата на долината Инд, кое е комбинација од знаци и симболи.
„Тие тврдат дека го дешифрирале и дека 'случајот е затворен'“, вели Рао, кој е професор на Универзитетот во Вашингтон и е автор на рецензирани студии за индското писмо.
Мутувел Карунаниди Сталин, главен министер на индиската држава Тамил Наду, неодамна го подигна влогот, најавувајќи награда од 1 милион долари за секој што може да го дешифрира споменатото писмо.
Цивилизацијата на долината Инд, или Харапанската цивилизација, е една од најраните урбани заедници во светот која се појавила пред 5300 години во областа на денешна Индија и Пакистан. Земјоделците и трговците од оваа цивилизација живееле во градови опкружени со ѕидови направени од печени тули и се развивале со векови.
Од откривањето на оваа цивилизација пред еден век, пронајдени се 2.000 нејзини локалитети. Причините за исчезнувањето на Цивилизацијата на долината Инд остануваат нејасни, без видливи докази за војна, глад или природна катастрофа. Но, најголемата мистерија на оваа цивилизација е нејзиното недешифрирано писмо, што значи дека нејзиниот јазик, начин на владеење и верувања се обвиткани во тајност.
Повеќе од еден век, лингвисти, археолози и други научници се обидуваат да го дешифрираат индското писмо, кое било поврзано со брахмиското писмо, дравидскиот, индоарискиот и сумерскиот јазик. Дури се тврди дека индското писмо се состои само од политички или религиозни симболи. Сепак, ова писмо останува тајна. Според водечкиот индолог Аск Парпола, индското писмото на Инд е можеби најважниот систем на пишување што не е дешифриран.
Деновиве ова писмо се поистоветува со содржината од хиндуистичките списи и натписи, давајќи му духовно и магично значење. Но, како што забележа Рао, тоа го игнорира фактот дека пишувањето, составено од знаци и симболи, најчесто се појавува на камени печати што се користеле за трговија, што ги прави малку веројатно да имаат религиозна или митска содржина.
Има многу предизвици во дешифрирањето на индското писмо. Примарниот предизвик е што има релативно мала содржина од ова писмо. Имено, таа содржина е на 4.000 предмети, како печати, керамика и плочи. Друг предизвик е што содржината е концизна. Имено, во просек има 5 знаци или симболи, т.е. нема долга содржина на ѕидовите, плочите или исправените камени плочи.
Понатаму, не постои двојазичен артефакт, како што е Каменот од Розета, кој им помогна на научниците да ги дешифрираат египетските хиероглифи. Двојазичните артефакти овозможуваат директна споредба помеѓу познато и непознато писмо.
Неодамнешниот напредок во употребата на индското писмо е направен со користење на техники за машинско учење за да се идентификуваат шемата и структурата на ова писмо.
Ниша Јадав, истражувач во Институтот за фундаментални истражувања „Тата“ со седиште во Мумбаи, истакна дека сè уште не е познато дали знаците се целосни реченици, делови од зборови или делови од реченици. Таа и неколку други истражувачи пронајдоа 67 знаци кои се наоѓаат на 80% од натписите.
Машинското учење се користи и за враќање на нечитлив и оштетен текст, овозможувајќи истражувањето да продолжи. Како што нагласи Јадав, содржината е структурирана и има логика во пишувањето.
Всушност, неколку древни писма се недешифрирани, соочени со предизвици слични на оние за индското писмо. Тоа е случај со линеарното еламитско писмо од областа на Иран, линеарното писмо А од областа на Крит и етрурското писмо од областа на Италија, чии јазици остануваат непознати.
Научниците се убедени дека наскоро нема да има повеќе кандидати за милионската награда за дешифрирање на индското писмо, пишува BBC.
