Приказна за откривањето на Церера: Најмала џуџеста планета или најголем астероид?

Идејата за нова планета се базирала врз таканаречениот Бодеов закон за растојанието на планетите во Сончевиот систем. Станува збор за математичка формула која во 1766 година ја поставил германскиот астроном Јохан Тициус, но ја популаризирал друг германски астроном, Јохан Боде, според кој и станала позната како Бодеов закон.

Формулата може да се објасни на следниов начин: се земаат броевите 0, 3, 6, 12 итн. секој нареден да биде дупло поголем од претходниот. На секој од нив му се додава бројот 4 и се добиваат нови броеви 4, 7, 10, 16 итн. Потоа на секој број му се доделува по една планета и тоа по соодветниот распоред почнувајќи од Меркур. Така, броевите го претставуваат релативното растојание помеѓу планетите во Сончевиот систем.

Иако формулата асоцира на некој алхемиски концепт, таа всушност се покажала како прилично точна. Проблемот е што во оваа формула не се вклупува растојанието помеѓу Нептун и Плутон, но секако овие планети во тоа време и не ни биле познати.

Она што паѓа в очи кај оваа формула е растојанието 28 помеѓу Марс и Јупитер. Сѐ останато глатко се поклопува и астрономите, кои никогаш не се сомневале во постоењето на јасен поредок во вселената, поверувале дека навистина помеѓу Марс и Јупитер треба да постои уште една планета.

Небесна полиција

Во Лилиентал близу Бремен, на 21 септември 1800 година неколкумина астрономи одлучиле да основаат здружение на астрономи чија задача ќе била да се пребара просторот помеѓу Марс и Јупитер како би се нашла нова планета. За претседател бил избран Јохан Хиеронимус Шретер, по професија правник, но љубител на астрономијата, додека за секретар на здружението бил назначен Франц Ксафер фон Цах. Одлучено било небото да се подели на сектори и секој член имал задача да изработи карта на соѕвездијата на својот дел од небото. Здружението станало познато под името Небесна полиција. Дури и се договориле идноотриената планета да ја именуваат Фетон (според несреќниот син на богот Хелиј).

Но, небесните полицајци немале среќа во потрагата и на 1 јануари 1801 година на предвиденото растојание од Сонцето (27,7) наместо тие, ново небесно тело пронашол Џузепе Пјаци, кој не бил член на Полицијата. Пјаци на откриеното тело му го дал името Церера во чест на римската биожица на плодноста и бракот, заштитничка на Сицилија.

Во наредните години во истото подрачје биле пронајдени уште тела: 2 Палада (1802), 3 Јунона (1804), 4 Веста (1807) итн. Сепак, се востановило дека ниту едно од овие тела не е доволно големо за планетата која се очекувала. Она што било пронајдено било само еден куп камења кои лутаат помеѓу Марс и Јупитер.

По сѐ тие би можеле да бидат и планети, по сѐ освен по големината. Затоа се наречени и мали планети, планетоиди и астероиди бидејќи кога се гледаат преку телескоп со својот изглед потсетуваат и на ѕвезди.

Што се однесува на Церера, нејзиниот статус се менувал: веднаш по откривањето е прогласена за планета. Подоцна е прекомандувана како астероид, а потоа, во 2006 година на заседанието на Меѓународната астрономска унија во Прага добила статус на џуџеста планета.

Тагови
реклама

Зошто треба да ставите алуминиумска фолија зад рутерот?

Read more

Едноставен и брз метод: Белите патики повторно ќе изгледаат како нови

Read more

Голем месечен хороскоп за април 2024: Ретрограден Меркур им ги мрси конците на неколку знаци

Read more

Со едноставен водоводџиски трик ослободете се од смрдеата од одводот

Read more

Наука

Астронаутите ќе однесат растенија на Месечината во 2026 година

Read more

Климатските промени ја забавија ротацијата на Земјата

Read more

Ретко суштество за кое малку се знае снимено на дното на морето

Read more

Свински бубрег првпат трансплантиран на човек, лекарите воодушевени

Read more
 

Гик

  • play_arrow

Поради бројни повреди Јапонија официјално го затвори некогаш најбрзиот ролеркостер во светот

Читај повеќе

Астронаутите ќе однесат растенија на Месечината во 2026 година

Читај повеќе

Како да го изберете вистинскиот паметен телефон за вас?

Читај повеќе

Откријте го врвното искуство на гледање со FUEGO Electronics и новата серија 720GTV на Google TV

Читај повеќе

Телескопот Euclid се одмрзна и повторно ѕирка во темната вселена

Читај повеќе
  • play_arrow
  • filter

Што донесе бесплатното ажурирање за Gran Turismo 7?

Читај повеќе

Климатските промени ја забавија ротацијата на Земјата

Читај повеќе

Зошто треба да ставите алуминиумска фолија зад рутерот?

Читај повеќе
  • filter

Гејминг симулаторот Pagani Huayra R изгледа импресивно

Читај повеќе