Астрономите веруваат дека ја откриле најголемата космичка експлозија досега, која е повеќе од десетпати посветла од која било снимена експлозија на ѕвезда, феномен познат како супернова.
Оваа супернова трае повеќе од три години, многу подолго од повеќето супернови кои обично се јасно видливи неколку месеци. Една теорија вели дека експлозијата се случува кога црна дупка ќе „проголта“ голем облак од гас. Блесокот на небото првпат беше автоматски откриен и снимен во 2020 година во објектот Zwicky Transient Facility во Калифорнија, но дури една година подоцна беше забележан од астрономите кои ги прегледуваат податоците.
Астрономите го нарекоа настанот AT2021lwx, но во тоа време тој беше незабележлив бидејќи немаше индикации колку е далеку, па не беше можно да се пресмета неговата осветленост.
Сепак, тимот предводен од д-р Филип Вајсман од Универзитетот во Саутемптон минатата година ја анализирал споменатата светлина и пресметал дека е оддалечена осум милијарди светлосни години.
Астрономите беа целосно изненадени и не можеа да утврдат што може да предизвика толку многу светлина. Во научната литература немаше ништо со што да се поврзе настанот, нешто толку светло и толку долго.
„Повеќето супернови и плимни нарушувања траат само неколку месеци пред да изумрат. Нешто толку светло во период од повеќе од две години веднаш стана многу необично“, рече Вајсман.
Неговата теорија е дека експлозијата била резултат на огромен облак од гас, можеби илјадници пати поголем од нашето Сонце, кој бил проголтан од супермасивна црна дупка. Ова ќе испрати ударни бранови низ универзумот и ќе остави презагреан облак од отпад околу црната дупка како огромен прстен од крофна.
Се верува дека сите галаксии имаат супермасивни црни дупки во срцето, а Вајсман верува дека таквите моќни експлозии може да играат важна улога во она што тој го опишува како „вајање“ на центрите на галаксиите.
„Можеби овие настани, иако исклучително ретки, се толку енергични што се клучни процеси за менување на центрите на галаксиите со текот на времето“, рече тој.
Сега е во тек потрагата по уште вакви големи експлозии.
„Никогаш досега не сме виделе вакво нешто, а секако не во овој размер. Би бил зачуден ако ова е единствениот таков објект во универзумот“, истакна д-р Роберт Масеј, заменик главен извршен директор на Кралското астрономско друштво.
Д-р Вајсман се надева дека ќе открие повеќе слични настани со нови телескопски системи кои ќе станат достапни во наредните години.
Тимот сега сака да собере што е можно повеќе податоци за експлозијата со набљудување на објектот на различни бранови должини, вклучително и Х-зраци, кои би можеле да ја откријат температурата на објектот и процесите што би можеле да се случуваат на површината. Тие, исто така, ќе извршат надградени компјутерски симулации за да тестираат дали се совпаѓаат со нивната теорија за причината за експлозијата.
Минатата година, астрономите го открија најсветлиот излив што некогаш бил снимен, излив на гама-зраци познат како GRB 221009A, кој траеше нешто повеќе од десет часа. Иако беше посветол од AT2021lwx, тој траеше само дел од времето, што значи дека експлозивната моќ на експлозијата на AT2021lwx беше многу поголема.
