Според ново истражување, еден особено „подмолен“ облик на турбуленции се влошил поради климатските промени.
Ова е турбуленција која се формира на небото без облаци и обично е невидлива за радарите на авионите, а се нарекува „ турбуленција на чист воздух “. Сепак, овој проблем ќе станува сè поголем како што се загрева планетата, предупредуваат експертите. Тешките турбуленции на чист воздух (CAT) веќе станаа почести, според истражувањето објавено во списанието Geophysical Research Letters.
Стандардната рута над Северен Атлантик забележа пораст од 55 отсто во турбуленциите на чист воздух помеѓу 1979 и 2020 година. Додека зголемувањето на турбуленциите беше најизразено над САД и Северниот Атлантик, истражувањето исто така покажа значително повеќе турбуленции долж популарните рути над Европа, Блискиот Исток, Јужниот Атлантик и источниот Пацифик.
„По една деценија истражување кое покажува дека климатските промени ќе ги зголемат турбуленциите на чист воздух во иднина, сега имаме докази кои сугерираат дека зголемувањето веќе започна. Авиокомпаниите треба да почнат да размислуваат како ќе се справат со зголемените турбуленции“, рече Пол Вилијамс, коавтор на истражувањето и научник од Универзитетот Ридинг.
Турбуленциите веќе ги чинат американските авиокомпании стотици милиони долари годишно за повреди на патници, доцнење на летови, оштетување и абење на авионите, а секоја дополнителна минута лет во турбулентни услови ги зголемува тие ризици.
За жал, турбуленциите на чист воздух е особено тешко да се избегнат. Радарот на авионите може да ги предупреди пилотите за турбуленциите на блиска бура, но бидејќи радарот детектира капки вода во облаците, во суштина е „слеп“ да ја исчисти воздушната турбуленција, која се јавува кога нема облаци на повидок.
Овој тип на турбуленции е предизвикан од разликите во брзината на ветерот на различни надморски височини, наречени „смолкнување на ветерот“. Млазните потоци стануваат сè похаотични бидејќи емисиите на стакленички гасови од фосилните горива го загреваат најнискиот слој на атмосферата на Земјата, тропосферата. Тој хаос, кој произлегува од зголемувањето на температурната разлика помеѓу тропосферата и стратосферата, го поттикнува порастот на турбуленциите на чист воздух, рече Изабел Смит, метеоролог и докторанд на Универзитетот Ридинг, која не беше вклучена во истражувањето.
Истражувањето се засноваше на атмосферски податоци собрани во изминатите четири децении, но Смит процени колку турбуленции на чист воздух може да се очекуваат во иднина. Во март, таа објави труд во кој се наведува дека CAT се зголемува секоја сезона за 9 до 14 проценти за секој степен на глобално затоплување. Од индустриската револуција, планетата се загреа за повеќе од еден степен.
Се очекува во текот на летната сезона кога вообичаено има помали турбуленции да забележи поголем пораст во однос на зимата кога вообичаено има најмногу турбуленции. До 2050 година, летата би можеле да бидат „бурни“ како зимите од 50-тите.
И покрај тоа што го знаеше ова, Смит сè уште беше изненадена кога виде колку турбуленции на чист воздух веќе се зголемија од 1979 година.
„Знаевме дека тоа се случува, но шокантно е да се види дека се работи за 55 проценти. Тоа е прилично голем процент. Малку е страшно да се видат овие големи бројки“, заклучи Смит.
