Ако некогаш сте виделе карпа што изгледа како да не се вклопува во околината, тоа е најверојатно еден од многуте докази за минатите климатски промени.
Дали сте налетале на карпа што воопшто не се вклопува со пејзажот? Оние огромни стени кои се истакнуваат по својата масивност? По секоја веројатност се работи за глацијална непостојана карпа, која била носена од ледениот тек и завршува на тоа место при топењето, во некои случаи и стотици километри од првобитната локација.
Ератичните карпи варираат по големина од камчиња со големина на дланка до камења со големина на куќа. Тие лежат во полињата, на падините на планините и на дното на морињата. Овие патувачки карпи - како онаа во близина на планината Инглборо, во националниот парк „Јоркшир Дејлс“ во Англија - се издвојуваат од нивната околина. Нивната литологија, односно нивниот физички состав, може да се разликува од земјата на која се вдомиле, што често создава изненадувачки сцени кои стануваат мамка за патниците и извори на локални неверојатни легенди.
Но, самите карпи раскажуваат приказни, а за научниците кои знаат како да го интерпретираат пејзажот, непостојаните карпи можат да откријат знаци за движењата на замрзнатите пространства на Земјата во текот на многу милениуми.
„Тие доведоа до откривање на многу пообемна глацијација, континенталната глацијација, она што сега го нарекуваме ледено време“, вели Едвард Ајвенсон, глациолог од Универзитетот Лехај во Пенсилванија, САД. Како што денешните глечери се топат и се повлекуваат, идните ератични карпи најверојатно ќе раскажуваат приказни за климатските промени предизвикани од човекот.
Колку вакви карпи и на кои места низ Македонија сте забележале?
