Европа има повеќе природен гас отколку што ѝ треба и не знае што да прави со него. Затоа цените беа накратко негативни на почетокот на оваа недела, пишува CNN.
Официјални лица со месеци предупредуваа на енергетска криза оваа зима бидејќи Русија - некогаш најголемиот снабдувач на природен гас во регионот - го прекина снабдувањето како одмазда за санкциите воведени од Европа поради нејзината инвазија на Украина.
Сега капацитетите за складирање на гас во Европската Унија се речиси полни, танкери кои носат течен природен гас (LNG) стојат во редици на пристаништата, не можат да го растовараат својот товар, а цените паѓаат.
Зошто цените паднаа под нулата?
Референтната цена за идните испораки на европскиот природен гас падна за 20 отсто од минатиот четврток или за повеќе од 70 отсто откако достигна рекордна вредност на крајот на август. Во понеделникот, холандските цени на бензинот за едночасовна испорака, кои ги одразуваат условите на европскиот пазар во реално време, паднаа под 0 евра, според податоците на Интерконтиненталната берза.
„Цените станаа негативни поради прекумерно снабдената мрежа“, рече Томас Марзек-Мансер, шеф за аналитика на гас во Commodity Intelligence Services (ICIS).
Изненадувачки пресврт на настаните
Ова е исклучително изненадувачки развој за Европа, каде што во текот на изминатата година домаќинствата и бизнисите беа погодени од неверојатно зголемување на цената на еден од најважните извори на енергија.
Масимо Ди Одоардо, потпретседател за истражување на гас и LNG во Wood Mackenzie, вели дека невообичаено топлото време е во голема мера одговорно за драматичната промена.
„Во земји како Италија, Шпанија и Франција, температурите и потрошувачката на гас се поблиску до нивото на август и почетокот на септември. Дури и во нордиските земји, во Велика Британија и Германија, потрошувачката е далеку под просекот за овој период од годината“, изјави Ди Одоардо за CNN Business.
Европската Унија, исто така, изгради значителни браници против какви било понатамошни прекини во снабдувањето со полнење на складиштето на гас до максималниот капацитет. Магацините сега се полни речиси 94%, што е многу над целта од 80% што земјите од ЕУ треба да ја постигнат до ноември.
„Исклучително високо ниво“
„Тоа е исклучително високо ниво“, рече Ди Одоардо, истакнувајќи дека максималните нивоа на складирање во просек изнесуваат 87% од капацитетот во последните пет години.
Европските напори да се обезбеди што е можно повеќе гориво пред зимата предизвикаа акумулација на танкери за LNG во европските пристаништа, влошени со недостатокот на терминали за увоз на LNG. ЕУ го зголеми увозот на LNG од САД и Катар, додека увозот на природен гас од Русија падна.
Феликс Бут, шеф за LNG во фирмата за податоци Vortex, изјави за CNN дека дури 35 бродови или пловат во близина или многу бавно пловат кон пристаништата во северозападна Европа и Пиринејскиот Полуостров поради недостаток на капацитет за складирање.
Најверојатно ќе биде потребен уште еден месец за тие бродови да најдат складиште за нивниот товар. Тие заедно носат LNG во вредност од околу две милијарди долари.
Цените би можело да се зголемат во декември и јануари
И покрај неодамнешниот пад на цената на фјучерсите на природниот гас на околу 100 евра за мегават час, европските цени остануваат за 126% повисоки отколку што беа минатиот октомври, кога економиите почнаа повторно да се отвораат по пандемските ограничувања и зголемената побарувачка.
Цените би можело повторно да се зголемат во декември и јануари кога времето ќе стане постудено, што ќе поттикне некои од тие танкери да чекаат уште малку на море пред да дојдат во пристаништето за да се истоварат.
И покрај фактот дека уделот на Русија во вкупниот европски увоз на гас падна од 40% на само 9%, европскиот регион би можел да се најде во тешка ситуација следното лето додека се обидува да ги надополни своите резерви пред следната зима.
Се очекува цените да достигнат 150 евра за мегават час до крајот на 2023 година, посочува Бил Ведербурн, економист во Capital Economics.
„Пополнувањето на складиштето пред следната зима ќе бара од ЕУ да увезе уште повеќе LNG бидејќи има потреба да се замени изгубениот увоз на руски гас во текот на годината“, изјави Ведерберн за CNN.
