Легендата за Ивар Бескостниот живее и денес, особено по мега-популарната серија „Vikings“. Но, што велат историските факти - кој бил овој бестрашен воин и син на Рагнар Лодброк?
За време на своето постоење, Викинзите оставиле зад себе длабока трага во историјата, а некои од нивните водачи станале легендарни личности за кои се зборува и денес. Еден од тие бестрашни водачи бил Ивар Бескостниот (Ívarr hinn Beinlausi) или Без коски, син на Рагнар и Аслауг, кој ги освоил териториите на модерна Англија во текот на IX век и започнал ера на доминација на Викинзите која завршила долго по неговата смрт.
Негови браќа биле Бјорн Железниот, Халфдан Рагнарсон, Хвицерк, Сигурд Змијоокиот и Уба. Така, тој потекнувал од легендарно семејство, но вистината е дека денес не знаеме многу за него. Поточно, сè што знаеме доаѓа од нордиските саги - кои го прославија и го направија легенда, или од средновековните списи на Британците во кои тој е опишан како пагански демон.
Вистината е дека тој бил Викинг кој имал одредени здравствени проблеми, иако е неверојатно дека некој можел да учествува во освојувања и битки и да биде жесток во нив, без да има ниту една коска во телото.
Современата медицина ова го објаснува со остеопорозата, или можеби состојба позната како Osteogenesis imperfecta, т.е. болест на кршливи коски, која се карактеризира со абнормална синтеза на колаген. Додека некои современи научници теоретизираат дека прекарот hinn Beinlausi е погрешно преведен и дека всушност значи Омразениот.
Но, ако им се верува на нордиските саги, Ивар е дело на проклетство. Имено, неговата мајка била свесна за тоа и го предупредила Рагнар дека мора да го одложат консумирањето на бракот за најмалку три ноќи, доколку не сакаат да им се роди деформирано дете. Рагнар наводно не ја послушал сопругата и по неколку месеци се родил Ивар Бескостниот.
Сагите понатаму го опишуваат Ивар Бескостниот како личност која заедно со своите браќа ги опустошувала пространствата и која имала исклучителна сила во горниот дел од телото. Тој наводно бил исклучителен тактичар, кого браќата го барале за совет и безусловно го почитувале. И кога нивниот татко бил убиен во Нортамбрија, Ивар бил тој што смислил лукав план за одмазда.
„Онаму каде што требаше да има коска, имаше само 'рскавица. И покрај тоа, порасна висок и згоден, а по мудрост најдобар од сите нивни деца“, е описот за Ивар во една од нордиските саги.
Омразата што го зафатила по веста дека нортамбрискиот крал Ела го заробил нивниот татко и го фрлил во јама полна со отровни змии, според нордиските саги, го принудила Ивар да ја формира Големата паганска армија со своите браќа и тактиката која имала за цел да го намами кралот Ела во Јорк, по што војската би го опколила.
Сигурно е дека викиншката војска најверојатно ја освоила тврдината во Јорк, но и го заробила кралот Ела и го погубила. На кој начин? Наводно со крвавиот орел, вид на казна за која се сомнева дека некогаш била извршена - иако некои неодамнешни студии покажуваат дека Викинзите имале копје со кое можеле да ја спроведат процедурата - која вклучувала сечење на градниот кош и извлекување на двете бели дробови. За работите да бидат уште полоши за Ела, му додале сол на раните и го гледале како полека умира.
Но, ова не бил крајот на освојувањата на Ивар на територијата на Англија, а англискиот писател по име Симеон Дурамски го напишал следново: „Војската напаѓаше ваму-таму и го исполнуваше секое место со крвопролевање и тага. Ги уништи црквите и манастирите надалеку и нашироко со оган и меч. Кога ги напушташе местата, не оставаше ништо освен ѕидови без покрив“.
Во 869 година паднало и кралството Мерсија, а потоа никој и ништо не можел да ги спречи синовите на Рагнар, на чело со лукавиот и суров Ивар. Легендата вели дека тој го претепал кралот Едмунд од Источна Англија и го стрелал со стрели сѐ додека не почнал да личи на бодликаво прасе. И кога решил дека ја добил заслужената казна, му ја отсекол главата и ја фрлил во боровница. Христијаните после ова го прогласија за маченик.
Што се случило со Ивар после тоа, никој не знае. Пред сè, затоа што неговото име веќе никаде не се споменува во историските извори - барем во оние што преживеале до денес.
Еден англосаксонски хроничар по име Етелверд пишува дека смртта од никаде дошла за Ивар Бескостниот во 870 година. Најверојатно објаснување за доењето на „брза и ужасна смрт“ е мистериозната болест од која што страдал. Според легендата, побарал да биде погребан на место поволно за напад, со ветување на своите воини дека тогаш никој нема да ги победи на британска почва. Што, наводно, се случило, додека Вилијам I од Англија, речиси два века подоцна, не го отворил неговиот гроб и го запалил скелетот на клада.
Во текот на XVII век, еден земјоделец пронашол гробница во близина на бојното поле каде што паганската војска го победила кралот на Мерсија. Врз основа на содржината откриена во централната гробница која му припаѓала на истакнатиот Викинг, како и скелетите на 248 луѓе кои биле жртвувани за да го следат до Валхала, се верува дека ова би можело да биде последното почивалиште на Ивар Бескостниот.
Без разлика дали навистина е негов гроб или не, легендата за Ивар Бескостниот сè уште живее.
Во серијата „Vikings“ ликот на Ивар Бескостниот го глумеше данскиот актер Алекс Хеј Андерсен.
