Германско-американското трио биолози го докажа она што претходно беше претпоставувано во лабораториски експерименти, дека лилјаците до одреден степен одржуваат „социјална дистанца“ кога ќе се разболат.
Во експериментот споведен во дивината, научниците фатија 31 женка од видот лилјаци Desmodus rotundus (лилјаци-вампири), при што на едната половина им бил инјектиран раствор со липополисахарид, а на другата половина – контролната група – обичен солен раствор.
Научниот труд со откритието е објавен во списанието Behavioral Ecology во издание на Oxford University Press. За да го спроведат експериментот, Сајмон Рипергер, Себастијан Стокмаер и Џералд Картер во април 2018 година отпатувале сè до Белизе, до археолошкиот локалитет Ламанаи, каде што до пред крајот на 10. век се наоѓал градот на Маите.
Она што го барале го пронашле во шупливо стебло каде откриле голема колонија лилјаци токму од овој вид што им биле потребни. Цела ноќ ловеле лилјаци со мрежа, фатиле „околу стотина“, така што, откако веднаш ги ослободиле сите мажјаци и сите младенчиња, останале со 41 женка.
Зошто од 41 женка биле земени само 34, не е наведено, но во извештајот стои дека буквално „фрлале паричка“ кои женки ќе го добијат растворот што кај лилјаците предизвикува имунолошка реакција. Потоа научниците на лилјаците од двете групи им ставиле сензори кои пренесувале сигнали секогаш кога ќе се најделе на растојание помало од 5 или 10 метри од друг сензор. На крајот сите биле ослободени и следени.
Три лилјаци успеале веднаш да се ослободат од сензорите, но кај 16 лажно болни и 15 здрави женки, сензорите останале доволно долго за да им дадат вредни податоци на научниците. Цели 48 часа, тројцата биолози едвај спиеле, следејќи ги податоците што ги добивале од сензорот до антената што дискретно ја поставиле покрај дрвото што им било дом на лилјаците, и сите информации заедно биле зачувувани во компјутер.
По деталното истражување за тоа колку пати и колку долго се дружела секоја од женките со другите лилјаци во колонијата, било пресметано дека сите здрави лилјаци од избраните 31, во првите шест часа од набљудувањето во просек се дружеле со по четири лилјаци со сензори повеќе, во споредба со „болните“ лилјаци.
Научниците исто така пресметале дека секоја здрава женка во текот на тие шест часа имала просечно 49 проценти шанса да се дружи со одредени здрави единки, а „болните“ имале 35% шанси за дружење.
Понатаму, секоја „болна“ женка во перидот од тие шест часа, поминала дури 25 минути помалку време со нејзиниот партнер, во споредба со здравите женки од експериментот.
Тоа што научниците продолжиле со набљудување уште 42 часа по првите шест часа, кога женките опфатени во експериментот се однесувале „најмногу болно“, им укажало на разликата во однесување што се појавила и откако почнало да поминува дејството на липополисахаридот и по неговото целосно поминување по 12 часа. По тој период, немало статистички значајна разлика во дружењето.
„‘Болните’ лилјаци поретко беа во контакт со другите обележани единки“, наведуваат биолозите во заклучокот од студијата, во која интеракцијата на „болните“ лилјаци на едно место е наречена „социјално дистанцирање“.
