Природниот сателит на Pluton, Харон, има невообичаено црвеникава област на својот Северен пол. Откако вселенското летало New Horizons направи снимка одблиску на оваа месечина во 2015 година, научниците размислуваат зошто Харон ја има својата црвена капа.
Првично, се претпоставуваше дека оваа област е всушност метан што доаѓа од површината на Плутон и дека станува црвеникава поради изложеноста на ултравиолетова сончева светлина. Но, таа хипотеза требаше некако да се тестира.
Сега, комбинацијата на модели и лабораториски експерименти покажа дека овие претпоставки не се далеку од вистината, освен во еден детаљ.
Зошто Плутон има црвеникави области?
„Пред New Horizons, најдобрите слики на Hubble од Плутон открија само нејасна дамка од рефлектирана светлина“, рече планетарниот научник Ренди Гледстон од Југозападниот истражувачки институт (SwRI) во САД.
„Покрај сите фасцинантни нешта откриени на површината на Плутон, леталото откри една необична карактеристика на Харон - црвена капа на неговиот северен пол“, додаде тој.
Црвената не е невообичаена за небесните тела богати со железо, како што се Земјата или Марс. Но, во замрзнатите делови на Сончевиот Систем, црвеникавата област е поверојатно да укаже на присуство на разновидна група соединенија наречени толини, пишува Science Alert.
На Плутон, кој исто така има црвеникави делови, веројатно се работи за метан. За да стане толин, треба да се апсорбира многу специфична боја на УВ светлина (зрачење Лајман-алфа), а New Horizons откри шема на толин на неговата површина. Меѓутоа, научниците биле изненадени кога ја пронашле оваа боја на капките на неговата месечина.
Проблем со метанот
Тие претпоставуваа дека метанот од Плутон некако стигнал до Харон. Но, проблемот беше периодот што му требаше за гасот да се смири и да замрзне во таква јасно дифузна дамка. Имено, иако овој природен сателит добива многу малку светлина од Сонцето, пролетниот период можеше да биде доволен за да се стопи мразот на метанот и повторно да се отстрани од површината.
За да утврдат што навистина се случило, експертите го моделирале движењето на планетите. Релативно ненадејното затоплување на Северниот пол ќе се случи во текот на неколку години; што всушност е краток период од 248-годишната орбита на Месечината околу Сонцето. За време на овој краток период, дамка од метан дебела само неколку десетици микрони ќе испари на едниот пол и ќе почне да замрзнува на другиот.
Во основа, моделите покажаа дека оваа ситуација ќе потрае премногу кратко за поголемиот дел од замрзнатиот метан да апсорбира доволно радијација за да стане толин. Но, приказната е поинаква кога станува збор за етанот.
Етанот испарува помалку од метанот
„Етанот испарува помалку од метанот и останува замрзнат на површината на Харон долго по пролетното изгрејсонце. Изложеноста на сончевиот ветер може да го претвори етанот во трајни црвеникави површински наслаги“, вели планетарниот научник Ујвал Раут.
И лабораториските тестови покажаа дека метанот на половите може да се трансформира во етан. Имаше само еден проблем, Лајман-алфа зрачењето нема да го претвори етанот во црвеникава област. Но, тоа не исклучува јаглеводород. Наелектризираните честички кои доаѓаат од Сонцето во подолг период сè уште би можеле да генерираат сè подолги јаглеводородни синџири што би можеле да му ја дадат на Харон неговата карактеристична црвена капа.
„Сметаме дека јонизирачкото зрачење на сончевиот ветер го разградува поларниот мраз што се создаваше на зрачењето Лајман-алфа за да синтетизира сè покомплексен, поцрвен материјал“, рече Раут.
Истражувањето Extreme Exospheric Dynamics at Charon: Implications for the Red Spot, беше објавено во списанието Science and Geophysical Research Letters.
