Првомајска дилема: Дали имавме поголеми работнички права во Југославија?

Со оглед на тоа што во Југославија беа организирани и воспоставени бројни работнички права, оние кои не живееле и работеле во тоа време, во пресрет на Први мај, мора да се запрашаат како е да се биде работник во поранешната држава и дали имале поголеми права.

Оние кои се сеќаваат на тие години велат дека било подобро, но кој со сигурност може да го одреди тоа.

Претставници на работничките и социјалистичките партии од дваесет европски земји ја основале Втората интернационала во Париз во 1889 година, чија цел била борбата за работничките права, а иницијативата настанала по крвавите протести на работниците во 1886 година, кои се бореле за осумчасовен работен ден.

Во следните децении тие се бореа за тоа, а позитивните промени не ја заобиколија Југославија, каде за првпат во тие години беа регулирани многу работнички права.

Покрај интензивната работа на регулирање на некои основни права, со посебен идеолошки жар се празнуваше и Први мај. Работниците излегуваа на улица, а партиските функционери држеа говори, но целта генерално не беше борба за поголеми права, туку славење на остварените права.

Remote video URL

Оние кои биле работници во тој период истакнуваат дека работникот бил исклучително ценет и дека можел добро да живее од својата плата, да обезбеди годишен одмор или да слави празници. Денес, малку луѓе можат да го направат тоа, а осумчасовниот работен ден што светот го освои пред 130 години овде е под знак прашалник.

Имаше механизми за заштита на работниците, како што е Судот за здружени трудови, кој се грижеше за нивните потреби и права, а денес работникот е оставен на себе и на својата лична волја да се бори во случај работодавачот да му ги прекрши правата.

Дополнително, денес нема работничка солидарност како што имаше порано, ако се земе предвид дека работниците доброволно уплаќаа пари во таканаречениот фонд за взаемна помош.

И додека југоносталгичарите тврдат дека на крајот на 80-тите, кога сè уште постоела Титовата Социјалистичка Федеративна Република Југославија (СФРЈ), имале заработка од 1.000 или повеќе германски марки во тоа време, има и други кои велат дека овие заработки во реалноста биле многу пониски, односно беа приближно како денешните.

Бидејќи тогашната валута беше динарот, а неговиот курс постојано флуктуираше, статистиката секако не можеше да даде прецизен одговор на прашањето со кое ниво се споредуваат платите на работниците во стара Југославија денес, но општото чувство е дека е подобро.

Општата беспарица што ја живееме денес, вознемиреноста на работниците затоа што не знаат дали следниот месец ќе им бидат исплатени навреме и дали ќе добијат продолжување на договорот за вработување на определено време, е утврдена матрица според која живее мнозинството од работничката класа. Судејќи според приказните, ова е спротивна слика од онаа што беше присутна за време на поранешна Југославија, кога работникот добиваше барем поголема почит.

Дополнително, модерната ера ни носи уште еден предизвик, а тоа е преминот кон работа од дома, што го зголеми бројот на работни часови за многу работници кои не се евидентираат како прекувремена работа и се изложени на огромен притисок од работодавачите да бидат достапни 24 часа на ден.

реклама

Производи што не треба да се користат по истекот на рокот

Read more

Идеја за појадок: Мини крофни од апарат

Read more
Макрон: Негирањето на Израел како држава е нова форма на антисемитизам

Макрон: Негирањето на Израел како држава е нова форма на антисемитизам

Read more
Тами Ејбрахам може да ја откачи Англија и да заигра за Нигерија

Тами Ејбрахам може да ја откачи Англија и да заигра за Нигерија

Read more

Македонија

До среда нестабилно време со дожд и грмежи

Read more

Делови од Аеродром, Карпош и Ѓорче Петров утре без струја

Read more

ДИК ги соопшти местата на кои ќе се прегласува на 22 мај

Read more

Кадровски промени на Водно: Правникот Божинов и новинарот Момировски ќе раководат со претседателскиот кабинет

Read more
 

Вести

По обидот за атентат словачкиот премиер Фицо е надвор од животна опасност

Читај повеќе

До среда нестабилно време со дожд и грмежи

Читај повеќе

Во сообраќајката на Водњанска во Скопје со повреди завршија 7 лица

Читај повеќе

Под сомнение за планирање терористички напад во Австрија уапсено е малолетно девојче од Црна Гора

Читај повеќе

Делови од Аеродром, Карпош и Ѓорче Петров утре без струја

Читај повеќе

ДИК ги соопшти местата на кои ќе се прегласува на 22 мај

Читај повеќе

Кадровски промени на Водно: Правникот Божинов и новинарот Момировски ќе раководат со претседателскиот кабинет

Читај повеќе

Судир на 4 возила пред Клинички центар, неколку лица се повредени

Читај повеќе

Потона брод во Црното Море, се трага по исчезнатите членови на екипажот

Читај повеќе