Руското Министерство за финансии во понеделникот соопшти дека ќе плати купонска исплата на еврообврзници во износ од 117,2 милиони долари, што е сигнал до пазарите кои чекаат да видат дали Русија ќе го плати државниот долг. На овој начин Русија покажува сигнал дека може и сака своите долгови кон странство да ги плаќа во странска валута.
Рокот на достасување на овие еврообврзници е 2023 и 2043 година, што значи дека во тие години Русија мора да го отплати целиот долг на кој гласи обврзницата, а дотогаш да плаќа купонски исплати.
Купонските плаќања се како камата и издавачот на обврзницата мора да му исплати на сопственикот на обврзницата одреден процент од номиналната вредност на годишна или полугодишна основа, додека обврзницата не достасува, кога издавачот на обврзницата (во овој случај Русија) мора да ја врати целосната вредност на обврзницата на сопственикот на обврзницата.
Овие еврообврзници се тргуваа по 20 центи за долар или помалку и беа меѓу првите кои беа планирани исплати откако Русија беше погодена од санкции поврзани со нејзината инвазија на Украина. Ограничувањата значеа дека не е јасно дали и дали Русија сака да ги исплати долговите.
Русија е подготвена да ги плаќа своите долгови во долари и евра
„Оваа недела, во среда, треба да отплатиме уште еден купон за еврообврзница“, изјави министерот за финансии Антон Силуанов за државната телевизија во понеделникот, пренесе Reuters.
„Денеска, понеделник, подготвивме документ за плаќање во странска валута и ќе им дадеме налог на странските банки да ја извршат оваа исплата. Ќе внимаваме на овој платен документ и ќе следиме како банките ќе ги извршуваат нашите (платежни) налози“, Рускиот министер јасно стави до знаење.
Досега долгот што Русија не го врати беше на обврзница во домашна валута, рубљата. Парите за плаќање на наведените еврообврзници беа подготвени, но Централната банка на Руската Федерација претходно ги забрани плаќањата во странство, освен со одобрение. Очигледно е одобрено за оваа исплата, веројатно од Путин.
Русија уште има долгови за плаќање. Дали сака и дали може да ги плати?
Минатата недела Путин издаде декрет со кој се дозволува плаќање на долгови деноминирани во странски валути во руски рубљи, кои требало да го платат долгот врз основа на соодветните еврообврзници во домашна валута. Иако има обврзници за кои е дозволен таков начин на плаќање, тоа не беше случај со претходно споменатите. Затоа, таквата ситуација би била целосен банкрот на Русија.
Претходната изјава на министерот за финансии Антон Силуанов покажува дека ова е пресврт во државната политика: „Ние ќе ги враќаме нашите обврски во странство во рубли, но ќе конвертираме кога ќе ни се одмрзнат златните и девизните резерви... Во последните две недели, Западните земји практично ја започнаа економската војна против Русија.Западот ги прекрши своите финансиски обврски кон Русија, ги замрзна нашите златни и девизни резерви, настојува да ја запре нашата надворешна трговија, нашиот извоз со сите можни средства, притоа нансеувајќи штета на глобалната трговија. "
Кредитниот рејтинг на Русија тоне, сè поверојатен е целосен банкрот
Кредитните рејтинг агенции Fitch и Moody's нагло го намалија кредитниот рејтинг на Русија. Fitch прво го намали рејтингот на Русија од БББ + на Б-, а потоа на Ц-. Така, инвестицискиот рејтинг на Русија влезе длабоко во статусот на „ѓубре“. Moody's прво го намали кредитниот рејтинг на Русија од Baa3 на B3, а потоа го намали на Ca. S&P го собори од BB-плус на CCC-минус.
Агенциите користат различни етикети, но сите тие претставуваат длабок статус на „ѓубре“, односно висок ризик од неисполнување на долгот. Русија во моментов е рангирана меѓу земјите како Етиопија, Конго, Шри Ланка, Мали и Аргентина.
И претходно имаше индикации дека Русија сепак ќе ги почитува своите должнички обврски. Иако се очекуваше руските државни компании да престанат да го враќаат долгот пред самата држава, тоа не се случи. На 7 март 2022 година, руската енергетска компанија Газпром ги исполни своите обврски по доспевањето на обврзницата од 1,3 милијарди долари.
На 9 март 2022 година, долгот од 2 милијарди американски долари на доспевање на обврзницата беше отплатен од нафтената компанија Роснефт. Плаќањата беа направени во долари, иако дојдоа неколку дена по изјавата на Путин дека долговите во странска валута ќе се враќаат во рубљи.
Русија има 15 меѓународни обврзници со номинална вредност од околу 40 милијарди долари. Околу половина од обврзниците се на странски инвеститори. На 4 април 2022 година, Русија ќе добие рочност на обврзницата од 2 милијарди долари. Тоа е рокот на достасување на обврзницата, односно главниот долг, а не како досега само купонската исплата. Ден потоа, обврзницата на државната компанија Руски железници пристигнува на 624,6 милиони долари.
На почетокот на март пазарот ја процени веројатноста за целосен банкрот на Русија на 56 отсто, што за неколку дена се искачи на 69 отсто, а моментално изнесува 80 отсто. Инвестициската банка Morgan Stanley предвидува дека многу е веројатно да дојде до банкрот до 15 април 2022 година.
Последниот голем руски заостанат долг беше пред повеќе од еден век, кога болшевиците одбија да го признаат царскиот долг по револуцијата во 1917 година. И за време на големата финансиска криза во Русија во 1998 година, отплатата на надворешниот долг не запре, за разлика од домашниот.
Финансиски хаос
Доколку Русија во среда не го исплати долгот за купонски исплати на еврообврзници, би имала 30-дневно доцнење. Банкроти на цела држава се долг процес и со доцнење може да се репрограмира долгот, па дури и да се отпише дел од долгот.
Од инвазијата на Украина, вредноста на руската национална валута рубљата падна од 75 рубљи на еден долар на повеќе од 100 рубли до еден долар (114 во моментот на пишување). Централната банка на Русија замрзна половина од своите девизни резерви, што ја отежнува интервенцијата за зачувување на курсот на рубљата.
Русија економски се распаѓа. Може ли Кина да ја спаси?
На 2 март 2022 година, Централната банка на Русија објави дека ликвидносниот дефицит на банкарскиот сектор изнесува 68 милијарди долари, односно 6,9 трилиони рубљи. Покрената е програма за репо аукција со која Централната банка на Русија се обидува да ја зачува ликвидноста на банкарскиот сектор, но моментално ја губи таа битка.
Берзата е затворена веќе втора недела, а акциите на руските компании на светските берзи станаа безвредни и повеќе не се тргуваат. Само Лондонската берза расчисти компании во вредност од 570 милијарди како Газпром, Сбербанк и Роснефт. Една третина од акционерите во Русија се странци.
Дури и пред инвазијата на Украина, инфлацијата беше над 9 проценти и брзо ќе расте во услови на финансиски хаос. Најавена е национализација на погони и простории на странски компании кои го прекинаа својот бизнис во Русија.
Русија практично веќе е банкротирана бидејќи порано не го платила долгот на купонската исплата, но беше во рубли. Но, се чини дека Русија уште се труди да ги почитува своите обврски кон меѓународните инвеститори, бидејќи во спротивно би ја платила високата цена на својот долг во иднина. Иако е релативно ниско задолжена, уште пред Украина таа го исплаќаше долгот многу поскапо од САД и земјите од ЕУ.
