Претседателот на Кина Си Ѓинпинг ја пофали инаугурацијата на кинеската научно-истражувачка база на Антарктикот за која САД стравуваат дека може да биде развиена за следење на воените активности на јужната хемисфера.
Истражувачкиот центар Qinling „ќе придонесе за подобрување на човековото научно разбирање за Антарктикот, ќе обезбеди платформа за соработка на Кина со другите земји во научните истражувања на Антарктикот и ќе промовира мир и одржлив развој на Антарктикот“, соопшти Министерството за надворешни работи.
Си рече дека поларното истражување на Кина „ќе продолжи да ги истражува мистериите на природата и храбро да се искачува до врвот на науката“.
Сепак, САД, Австралија и Нов Зеланд, кои малку јавно го коментираа развојот на базата Qinling, веројатно внимателно ќе следат како ќе се одвиваат работите. Австралија одговори на развојот на базата со најава на инвестиција од 800 милиони австралиски долари во специјализирани дронови, хеликоптери и пловни објекти во 2022 година за следење на континентот, пишува британски Times.
Qinling, именуван по кинески планински венец, се наоѓа во близина на најголемата американска истражувачка база на Антарктикот, МекМурдо, и јужно од Австралија и Нов Зеланд. Затоа е во подобра позиција да ги следи поморските активности и лансирањето на проектили од другите кинески истражувачки бази, кои се на другата страна на копнената и ледената маса на Антарктикот, доколку воспостави напредни сателитски комуникации.
Американскиот центар за стратешки и меѓународни студии (CSIS) предупреди за време на изградбата на Qinling дека развојот е најзначајниот потег на Пекинг на Антарктикот во последната деценија.
„Кога ќе биде завршен, објектот ќе вклучува сателитска копнена станица, која, како и другите кинески копнени станици, ќе има својствени способности за двојна употреба. Локацијата на станицата би можела да и овозможи да собира разузнавачки сигнали од сојузниците на САД, Австралија и Нов Зеланд и може да собира телеметриски податоци за ракети лансирани од новоформираните вселенски објекти во двете земји“, соопшти CSIS.
Меѓународен договор, кој и Кина и Америка тврдат дека го почитуваат, ја забранува употребата на Антарктикот за воени цели од 1961 година. Тој, исто така, дозволува меѓусебна инспекција на истражувачките бази - право што САД го користеа за проверка на Qinling кога беше во изградба во 2020 година. Нејзините инспектори не пронајдоа докази за воена опрема или персонал.
Сепак, сите страни признаваат дека многу научни истражувања во регионот имаат „двојна цел“. Американските истражувачки бази се исто така силно поддржани од американската војска.
Демилитаризираниот статус на Антарктикот е во контраст со отвореното маневрирање за предност на Арктикот, каде Русија е сè понаметлива. Кина исто така воспостави бази таму, но нејзините напори се под влијание на постепената поларизација меѓу источните и западните сили.
Со години работи заеднички проекти со европските земји, вклучувајќи ги Норвешка, Данска и Исланд. Сепак, двојната цел на тие проекти ја вознемири администрацијата на Џо Бајден, која почна да врши притисок врз Европејците да го сменат курсот. Шведска во 2020 година објави дека нема да го обнови договорот што ѝ дозволува на Кина да споделува сателитска база во вселенскиот центар Esrange на северот на земјата. Кина се свртува кон Русија, со која развива сè поблиски стратешки и воени односи.
Две години претходно, кинеските програми за поларни истражувања беа ставени под покровителство на Министерството за природни ресурси. Генерално, нивната повеќенаменска употреба е „дел од поширокото стремеж на Кина за глобален статус на големите сили“, рече CSIS.
