Група германски археолози открија досега непознат древен јазик кој би можел да ги открие тајните на на една некогаш голема империја.
Археолозите ископувајќи ги урнатините на древната престолнина на Хетитите од бронзеното време во Богазќој Хатуша откопаа глинена плоча со текст на претходно непознат јазик, на која наводно е детално опишан странски ритуал, според Popular Mechanics.
Сепак, пред човек да може да ја разбере важноста на откритието, прво треба да знае малку за древната Хетитска Империја и нејзиниот главен град Хатуша. Хетитите некогаш владееле со поголемиот дел од денешна модерна Турција и делови од Сирија и биле голема сила од бронзеното време.
Една од неколкуте големи империи во тоа време, Хетитите владееле со нивните земји од 1650 п.н.е. до 1200 пр.н.е., а урнатините на нивниот древен главен град Хатуша во текот на изминатите векови му дадоа на светот десетици илјади древни глинени плочи.
Според извештајот на Newsweek, археолошките локалитети во Богазќој Хатуша се ископувани повеќе од еден век под Германскиот археолошки институт, а ископувањата на организацијата откопале значителен број на плочи со клинесто писмо.
Клинестото писмо е една од најстарите форми на пишување во светот и било развиено од група древни луѓе познати како Сумери од Месопотамија пред повеќе од 5000 години. Тоа е писмо што го користеле многу општества од Блискиот Исток.
Повеќе од 30.000 плочи со клинесто писмо се ископани од древниот главен град на Хетитите и секое ново откритие му дозволува на светот полек да составува сè, од историјата на империјата до нејзините традиции и општество. Но, ова ново откритие е малку поинакво.
Повеќето од плочите откриени во Хатуша се напишани на хетитски јазик, но една од плочите што беше откопана за време на овогодинешното ископување беше откриено дека содржи ритуал напишан на клинесто писмо, но на јазикот на народот од земјата Калашма.
Калашма била област на земја за која Popular Mechanics забележува дека одговара некаде долж северозападната граница на Хетитската Империја. За жал, експертите не се способни да го читаат нивното клинесто писмо, но знаат дека станува збор за некој вид ритуал.
„Новиот јазик е напишан на клинесто писмо“, вели д-р Андреас Шахнер. Тој ја предводеше групата од Германскиот археолошки институт која ја пронајде плочата и за Newsweek изјави дека непознатиот јазик е дел од подолг текст кој вклучува и хетитски текст.
„Тоа е истиот систем на пишување што го користеле Хетитите. Текстот е дел од подолг текст кој започнува на хетитски. Како што продолжува, во еден момент вели: 'Продолжи на јазикот на земјата [на] Калашма'“, објасни Шахнер, со што знаеме дека се работи за тој непознат јазик.
Плочата со клинесто писмо била испратена во Германија за да ја проучува Даниел Швемер - претседател на Антички блискоисточни студии при Универзитетот во Вирцбург - и тој е експертот што ја идентификувал локацијата на говорителите на изгубениот јазик, според Live Science.
Во соопштението за откритието од Универзитетот во Вирцбург беше забележано дека откритието на непознат јазик во Хатуса не е целосно изненадување, бидејќи Швемер забележа дека „Хетитите биле уникатно заинтересирани за запишување ритуали на странски јазици“.
За жал, истражувачите сè уште не се сигурни што вели ритуалот на јазикот калашма затоа што не се во можност да го читаат овој новооткриен јазик, иако напорите за преведување може да бидат малку полесни бидејќи текстот се чини дека споделува карактеристики со јазикот познат како лувиски.
За среќа, истражувачите направија одреден напредок во разбирањето на новиот јазик, а експертката за анадолиски јазици, Елизабет Рикен, потврди дека клинестото писмо откриено на плочата е дел од семејството на индоевропски јазици.
Откритието е доста важно според новото соопштение на Универзитетот во Вирцбург, бидејќи „ритуалите даваат вредни погледи во малку познатите лингвистички пејзажи на Анадолија од доцното бронзено време, каде што не се зборувало само хетитски“.
Она што ќе го открие текстот на плочата веројатно нема да обезбеди никакви револуционерни информации за самата Хетитска Империја, но би можело да ни даде привлечен поглед во животите на оние од периферијата на империјата, нешто што може да биде непроценливо за историчарите.
