Експертите кои се занимаваат со воспитување и образование на деца родени за време на пандемијата COVID-19 забележуваат полоши резултати на тестовите за нивниот когнитивен развој од децата родени пред пандемијата.
Меѓу главните причини за тоа се ограничената стимулација дома и помалата интеракција на децата со надворешниот свет.
Затоа родителите, воспитувачите, наставниците, педагозите и логопедите треба да ги здружат силите за да ја поправат штетата предизвикана од пандемијата врз когнитивниот развој на децата. Пандемијата остави зад себе промени во секојдневниот живот на многу семејства - некои родители работат од дома, а децата сè повеќе имаат дигитални уреди во своите раце.
„Во првите години од животот на децата се поставуваат основите за нивниот когнитивен развој како оние за изградба на куќа. За нивниот оптимален развој клучни се стимулацијата и интеракцијата. Доколку родителот забележи отстапување на детето од уредниот когнитивен развој, важна е брза интервенција. Полесно е да се отстранат проблемите во раните фази на развојот на детето“, нагласува експертот за неврообразование, д-р Бранка Новосел.
Објаснува како на когнитивниот развој на децата негативно влијае нивната прекумерна изложеност на дигитални медиуми, особено пасивната апсорпција на содржини како гледање видеа и користење на социјалните мрежи. Ова влијае на намаленото внимание на децата, тешкотиите во фокусирањето и пониските академски достигнувања.
„Поради развојот на технологијата имаме зголемување на бројот на деца со јазични и говорни потешкотии. Има сè повеќе невербални деца. Некои деца не зборуваат до три или дури четири години. Има сè повеќе родители кои бараат стручна помош од логопед, а не се свесни дека и самите потфрлиле во воспитувањето и грижата за нив“, вели дефектологот и логопед Соња Малетиќ.
Таа истакнува дека првите три години се клучни за развојот на мозокот.
„Ако детето на таа возраст веќе е изложено на дигитални уреди, се обидува да комуницира со екранот, но не успева. Затоа се затвора во својот свет со екранот и не доживува други деца и луѓе од неговото опкружување. Прекумерната изложеност на екрани влијае на развојот на нервниот систем. систем, што може да резултира со различни нарушувања, како во однесувањето, расположението, комуникацијата и развојот на јазикот-говорот, а подоцна и во учењето“, додаде Малетиќ.
Таа смета дека дружењето со врсниците во градинка и секојдневните активности во семејна средина, како играње, поминување време во природа и екскурзии се важни за нормален развој на детето од предучилишна возраст. Имено, ова им овозможува на децата да го запознаат светот околу нив користејќи ги сите сетилни дразби.
Експертите се согласуваат дека е потребно повеќе да се инвестира во раното образование на децата, односно во детската возраст и во пониските одделенија од основното образование.
Потоа, посочува д-р Новосел, детскиот мозок е најподготвен за учење, што го докажува и фактот дека во тоа време се одвива импресивна синаптогенеза, односно развој на мозокот. Она што потоа се создава за детето е интелектуалната основа на која ќе го гради целиот свој академски и деловен живот.
