Кај граѓаните на Европската Унија мал е бројот на оние кои национално се сметаат за Европејци, исто како што во поранешна СФРЈ мал број граѓани национално се сметаа за Југословени, покажува истражувањето објавено во списанието „Политичка мисао“.
Авторите Никола Петровиќ и Филип Фила од Институтот за социјални истражувања во Загреб и Марко Мраковчиќ од Правниот факултет во Риека го искористија истражувањето на Евробарометар за европската идентификација и тргнаа од, како што велат, главниот напис на Душко Секулиќ, Гарт Маси и Ренди Ходсон. „Кои беа Југословените“, кој беше објавен во 1994 година во списанието American Sociological Review.
Уделот на наднационална идентификација се менува од година во година, а најновиот просек за ЕУ е 10,6 отсто. Најмногу од нив има во Луксембург 25,6 отсто, Белгија 18 отсто, Велика Британија 16,1 отсто, Германија 14 отсто и Шпанија 13,7 отсто.
Слично на социјалистичка Југославија, некои од земјите со најголем дел од Европејците се етнички хетерогени, коментираат авторите.
Се чини дека ова е случај и со Латвија (10,6 проценти од Европејците), која има најмал удел во населението на титуларната нација меѓу постсоцијалистичките земји-членки и најголем дел од Европејците во регионот на Централна и Источна Европа (ЦИЕ).
Меѓутоа, за разлика од југословенскиот случај и потпросечното ниво на наднационална идентификација на најголемата земја, Србија, во 1981 година (4,8 отсто) и 1991 година (2,5 отсто), најнаселената членка на ЕУ – Германија - има натпросечно ниво на примарна европска идентификација, иако неодамна таа малку падна.
Во Хрватска шест проценти од населението се идентификува како европско, во Словачка 6,9, Словенија 7,7, Бугарија 8,5, Чешка 8,9 и Унгарија 11,5.
Назад се Португалија со 2,1 отсто, Грција со 2,8 отсто, Малта со 3,2 отсто, Ирска со 4,5 отсто, Кипар и Финска со по 4,7, Шведска со 4,8, Данска со 5 и Естонија со 6 отсто од населението кое национално се сметаат себе си за Европејци.
Во 1981 година, најголем број национални Југословени имало во Хрватска и Војводина, 8,2 отсто, а потоа 7,9 отсто во Босна и Херцеговина. Најмалку има во Косово (0,1) и Македонија (0,7), а во Словенија (1,4) и Србија (4,8 проценти). Во 1991 година процентот на Југословени во Војводина се искачи на 8,7, а секаде на друго место драстично падна.
Ниското ниво на Европејци и Југословени во двете земји не е неочекувано бидејќи најмоќните носители на изградбата на социјалистичка Југославија и европскиот проект не беа фокусирани на градење на наднационален идентитет кој би ги заменил постоечките национални идентитети меѓу луѓето, објаснуваат авторите.
Изградбата и широкото прифаќање на наднационален европски идентитет е ограничено со фактот дека европскиот проект постои само неколку децении, додека националните идентитети во Европа се градат со векови.
Според истражувањето, граѓаните кои имаат повисок социјален статус имаат поголема веројатност да станат Европејци, како што така се чувствуваа Југословените кои преку миграција, мешани бракови и повеќекратно државјанство, имале повеќе контакти со други делови од наднационални политички заедници и имаат помалку ексклузивна националност.
Една од главните разлики меѓу социјалистичка Југославија и ЕУ на ова поле е фактот што различните политички ориентации можат да се поврзат со чувството на европеизам.
Иако Европа сè повеќе се поврзува со левичарските вредности, тоа не ги спречува некои од испитаниците од десницата да се идентификуваат како Европејци. На пример, во Белгија, антиимигрантските ставови ја зголемуваат веројатноста за идентификување на граѓаните како Европејци.
Зголемувањето на уделот на Европејците во Обединетото Кралство и Унгарија укажува на растечка поларизација околу прашањето на ЕУ, но во ОК тоа не може да ја спречи евродезинтеграцијата. Но, зголемувањето на нагорната мобилност, а особено растечката миграција во ЕУ, може да ги зголеми изгледите за примарна европска идентификација, според авторите.
