Разбивање митови: Паричка за Бадник или за Василица?

Филип Здравески
/ 13.01.2023 / 10:40

Само едно е правилно, а во продолжение откриваме зошто токму едниот празник е вистинскиот за лепче со паричка.

Фото: МИА

Во Македонија, но и во соседните држани каде што живее македонско малцинство како Грција, Бугарија и Албанија, постои поделба на тоа кој кога врти лепче или пита со паричка. Едните тоа го прават на Бадник, додека другите за Стара нова година, односно Василица. И тука е вечната дилема: кога е навистина правилно?

Свети Василиј Велики е еден од најголемите Отци на Црквата Христова низ вековите. Се родил во 330 година во Неокесарија, во Понт, од татко Василиј и мајка Емилија, кои двајцата потекнувале од познати и богати фамилии. Најголемото образование го стекнал во Атина каде ја изучувал филозофијата, дијалектиката, реториката, астрономијата, па дури и медицината. Есента 370 година станал епискот на Кесарија

Токму во времето кога Василиј станал Архиепископ Кесариски, епархот на Кападокија, кој бил многу алчен и груб човек, имал обичај редовно да доаѓа со својата војска и да го ограбува градот. Кога на Свети Василиј му јавиле дека епархот повторно доаѓал, тој побарал од богатите луѓе во Кесарија да го донесат сиот свој накит и златници. Кога епархот пристигнал, Свети Василиј го пречекал и му го понуди богатството. Епархот се изненадил и по некое чудо се засрамил, така што одбил било што да земе, ниту пак го ограбил градот. Никогаш повеќе не се вратил, ниту пак им досадувал на верниците од градот.

Но, таквиот расплет на настаните го оставил Свети Василиј со сиот накит и златници токму на Новогодишната вечер, не знаејќи што на кого му припаѓа. Тогаш, просветлен од Господ, ги замолил готвачите да направат мали лебови за секој верник. Во секој од лебовите ставил нешто накит и златници. На денот на Новата година, кога сите луѓе доаѓале в црква, Василиј на секого му дал по едно лепче. Така, секој добил по нешто од богатството кое било наменето за насилникот. Една легенда вели и дека секој во лепчето си го добил она што претходно го дал, но тоа, се разбира, не е точно.

За спомен на овој настан до ден денес се практикува на денот на Свети Василиј Велики, односно на Новата година по стариот календар, да се меси лепче или пита со паричка во него, наречено и василопита. Лепчето се разделува така што првото парче е наменето за спомен на Господ Исус Христос, второто за Пресвета Богородица, третото за Свети Василиј Велики. Понатаму, лепчето се разделува на присутните. Оној што ќе ја најде паричката го добива благословот на Свети Василиј Велики за претстојната година.

Таа Нова година по стариот календар, јулијанскиот, во денешно време е 14 јануари. Лепчето или питата со паричка се врти вечерта пред Новата година, односно на 13-ти, или пак дента на Новата година, за ручек на 14-ти.

За Бадник исто така се меси лепче - посна погача која е симбол на предбожикната трпеза. Ја нарекуваат уште и поскура, чесница и кравајче. Како започнал адетот да се става паричка и во ова лепче - не е познато, но многумина милуваат да го практикуваат тоа. Некои, пак, дури и ги прават двата адета - паричка и за Бадник и за Василица.

реклама

Која храна треба да ја одбегнувате за да не ви се таложи сало на стомакот?

Read more

Археолози ја открија бањата на Александар Македонски во палатата во Ајга

Read more

Пет деца во тешка состојба откако мајка им ги избањала со средство за чистење на паразити

Read more

5 знаци дека вашиот црн дроб се опоравил од алкохолот

Read more

Живот

Како да ги избришете гребнатините на паркетот?

Read more

Финансиски хороскоп до 19 мај: Кои датуми ќе бидат критични?

Read more

Вечна дилема: Колку студот влијае на вкусот на пивото?

Read more

Терапевтка споделува кога времето пред екран може да биде добро за децата

Read more
 

Магазин

Како да ги избришете гребнатините на паркетот?

Читај повеќе

Финансиски хороскоп до 19 мај: Кои датуми ќе бидат критични?

Читај повеќе
  • play_arrow

Каде најчесто грешиме со јадењето протеини?

Читај повеќе

Зависноста од шеќер е реален проблем: Кои се симптомите и како да ја надминете?

Читај повеќе
  • play_arrow

7 најлегендарни изгубени градови

Читај повеќе

Вечна дилема: Колку студот влијае на вкусот на пивото?

Читај повеќе

Рецепт за најдобрата Цезар салата со сардини

Читај повеќе

Ужина за здрави црева, по препорака на гастроентеролог

Читај повеќе

Терапевтка споделува кога времето пред екран може да биде добро за децата

Читај повеќе