Американското Министерство за финансии ѝ забрани на Русија во долари да ги отплаќа долговите од нејзините банкарски сметки во САД, поконкретно долгови за купонски плаќања на обврзници и отплата на долгови при доспевање на обврзниците, од 4 април.
Одлуката стапи на сила по веста за наводно извршени злосторства од страна на руската армија во Буча, за што се појавија докази откако руската армија се повлече од опсадата на Киев. Засега нема потврда дека новата санкција е поврзана со тоа.
Досега, санкциите им оставија простор на странските иматели на руски обврзници, особено оние од САД, да добиваат исплати од Русија на име на рускиот долг за исплати на купони или доспевање на обврзници. А Русија и државните компании од Русија досега уредно ги враќаа тие долгови во долари, евра или некоја друга валута.
На 7 март, руската енергетска компанија Газпром ги исполни своите обврски за доспевање на обврзниците од 1,3 милијарди долари, а на 9 март рокот на доспевање на обврзницата од 2 милијарди долари беше отплатен од Роснефт. Плаќањата беа направени во долари, иако дојдоа неколку дена по изјавата на Путин дека долговите во странска валута ќе се враќаат во рубли.
САД на овој начин се обидуваат да ја турнат Русија во банкрот
Ова вештачки ја турка Русија во банкрот. Поточно, радикално ѝ го намалува просторот за маневрирање за да избегне банкрот и се обидува финансиски да ја „огладне“. Иако најголемиот дел од девизните резерви на Централната банка на Русија се замрзнати, што го оневозможува продажбата на долари и евра на домашниот пазар и на тој начин одржување на курсот на рубљата, сметките на самата руска држава не се замрзнати токму затоа што може да отплати долгови. Имено, монетарната власт (Централната банка) и фискалната власт (самата држава, односно владата) се одвоени.
Сега ѝ остануваат само три опции, од кои едната е да престане да ги плаќа сите долгови, односно банкрот. Друга опција е Русија да испраќа резерви во долари директно од самата држава, а не од сметки кои веќе постоеле во американските банки како порано. Третата е дека троши нови приходи во долари, главно од извоз на нафта и гас, за подмирување на тие долгови.
Банкротот е неприфатлив за Русија бидејќи би покажал економска и политичка слабост, а другите две опции дополнителен притисок врз националната валута, рубљата, чиј курс се одржува со комбинација на политики. Овие политики бараат од извозниците 80 отсто од приходите во евра, долари и други валути да ги претворат во рубљи, преземајќи ја улогата на Централната банка на Русија во одржувањето на курсот на рубљата, која не можеше да го стори тоа поради замрзнатите девизни резерви.
Додека се обидува да ја окупира Украина, Русија е во дефанзива во економската војна
Паралелно со конвенционалната војна во Украина, се одвива економска војна, меѓу Русија од една страна и ЕУ, САД и нејзините сојузници од друга страна. Еден од „фронтовите“ во таа војна е прашањето за валутата на плаќање на руската нафта и гас, а Путин на 23 март објави дека Русија ќе добие само сопствена национална валута, рубљата, за да ги плати овие извори на енергија.
По повеќе од две недели закани од двете страни, Русија попушти, односно Путин и ништо посебно не се случи на 1 април, а нафтата и гасот сè уште се плаќаат во долари и евра.
Другиот фронт е прашањето за девизниот курс на самата рубља. Од почетокот, Централната банка на Русија замрзна половина од своите 640 милијарди долари девизни резерви, што го оневозможи одржувањето на курсот на рубљата во однос на тие валути. Како резултат на тоа, рубљата нагло ослабе, но Русија воведе политика која бара од извозниците да претворат 80 отсто од заработката од извозот во рубли.
Покрај тоа, воведени се ограничувања за повлекување долари и евра од Русија, а се отежна и продажбата на рубљи. Овие политики беа успешни, па рубљата закрепна, иако постоеше опасност од создавање два курса на рубљата, официјалниот и оној на „црниот“ пазар.
Третиот фронт е прашање на способноста и волјата на Русија да ги врати долговите. Иако на почетокот имаше проблеми со ова, па Русија не го исплати првиот долг доспеан за купонски исплати, ситуацијата се стабилизира и Русија и руските државни компании успешно ги враќаат долговите во долари и евра.
Последниот потег на американското Министерство за финансии е голем удар на овој фронт, бидејќи со неотплата на долгот Русија практично би се нашла во банкрот што би ѝ наштетило економски, но и политички.
Русија откупи голем дел од својот долг со тоа што не мораше да плаќа во долари
На 4 април, на Русија и беа наплатени 2 милијарди долари по рочност на обврзницата. Но, пред датумот на достасување, на 29 март, Русија откупи две третини од тој долг, односно 1,45 милијарди долари. Самата обврзница беше издадена во 2012 година и требаше да биде исплатена во долари по доспевање. Со овој потег е избегнато плаќање во долари бидејќи сопственици на обврзницата се претежно домашни инвеститори кои ја прифатиле исплатата во рубљи пред доспевање.
Финансиските аналитичари претпоставуваат дека повеќето, ако не и сите, инвеститори кои го прифатиле откупот на обврзниците пред доспевање се домашни бидејќи рубљата повеќе не е меѓународно конвертибилна валута, па странските инвеститори немаат интерес да прифатат отплата на долгот во рубли.
Одлуката на американското Министерство за финансии ја спречи Русија да го отплати преостанатиот износ што не можеше да се откупи пред датумот на достасување на 4 април, односно останатите 550 милиони долари во сопственост на странски инвеститори, кои не сакаа да го прифатат претходниот откуп на долгот во рубли. затоа што никој од инвеститорите надвор од Русија не сака рубли во замена за долг во долари.
Дополнително, требаше да се платат 84 милиони долари како купони за обврзница што доспева во 2042 година, исто така во долари.
Како и во случајот со првата обврзница чија исплата на купонот доспеа по почетокот на инвазијата на Украина, која Русија не ја плати навреме, има период на чекање од 30 дена. Поради доцнењето на плаќањето на купонот на таа обврзница, тогаш се појавија стравувања дека Русија не сака да ги враќа долговите, односно дека е де факто банкрот. Но, во времето на чекање, долгот сепак беше платен.
Сега ќе биде потешко бидејќи американското Министерство за финансии ѝ забрани на Русија да ги користи американските банкарски сметки за ова, па тоа мора да се направи со директен трансфер од Русија. Ова ги намалува домашните резерви во долари или користи свежи приходи во долари во долари од извозот на нафта и гас.
Русија се спротивставува на санкциите и покрај првичните проблеми. Но, проблемите се очигледни
Ова е голем удар за Русија, иако мора да се признае дека досега вешто избегнуваше проблеми во однос на долгот и курсевите. Во однос на економската војна, Русија уште е во дефанзива, за разлика од вистинската војна во Украина, но засега се држи доста добро.
Да, пропадна блефот околу барањето плаќања за нафта и гас во рубли, што практично беше обид за контранапад. Тоа не би добило многу од економската страна, но би била силна политичка порака.
Употребата на иновативни политики се врати во нормала, иако останува да се види дали истите овие иновативни политики ќе развијат паралелен курс на „црниот“ пазар, како што се случи во Иран кога санкциите беа насочени кон финансискиот систем на земјата.
И долговите Русија и нејзините државни компании сè уште успешно ги враќаат и покрај првичниот шок со првото пропуштено плаќање на долгот што навести дека Русија ќе банкротира. На западните инвеститори веќе им се вратени милијарди долари и евра.
Државите не банкротираат на ист начин како граѓаните и компаниите, тоа е многу покомплексен и подолг процес. На крајот на краиштата, државите се многу побезбедни, посложени и помоќни субјекти, а нивниот банкрот може да ги турне граѓаните и компаниите во банкрот. Со добра причина, процесот на државен банкрот е сложен процес и државите се обидуваат да го избегнат по секоја цена.
Ќе видиме како Русија ќе се прилагоди на новиот удар на САД.
