Европа не беше подготвена за екстремните горештини што ги доживеа овој јули, пишува Politico.
Тоа може да се види од бројот на загинати од топлотниот бран; со повеќе од 2.000 луѓе за кои се знае дека починале во Шпанија и Португалија, а тој број се очекува да се зголеми откако ќе бидат објавени бројките од Франција, Велика Британија, Белгија, Холандија и голем дел од централна и источна Европа.
Дополнително, кога минатата недела огромни пожари почнаа да ги пустошат Франција, Шпанија, Грција и Португалија, наместо да распореди дополнителни авиони за гаснење пожари, Европската Унија само што почна да преговара за нивно купување.
Оваа неподготвеност за екстремни горештини може да се види и од влијанието на топлотниот бран врз целата економија - со потешкотии во функционирањето на енергетската, транспортната и технолошката инфраструктура на температури над 40 степени Целзиусови.
Додека во многу европски земји се уриваа температурни рекорди, климатолозите велат дека веќе подолго време предупредуваат за ваквата состојба и дека тоа не е чудно. Тие додаваат дека поради климатските промени сè почесто ќе се случуваат екстремни горештини.
Како владите реагираат на толку високи температури и мерките на претпазливост што ги воведуваат (или не) може да одредат колку луѓе умираат и какво влијание имаат тие врз општеството и економијата.
На највисоко ниво, европските влади едноставно не успеваат адекватно да се подготват за потопла планета. Сите земји на ЕУ имаат развиено национални планови за справување со климатските промени, но тие често се занемарени и слабо финансирани.
Според правото на ЕУ, секоја земја-членка мора да пријави колку троши за таканаречената „климатска адаптација“. Анализата на Politico на нивните извештаи покажува дека 20 од 27 земји покажуваат ограничени или никакви детали за нивните планови за трошење.
„Тие едноставно го немаат тоа“, вели Воутер Ваневил, експерт за адаптација на климатските промени во Европската агенција за животна средина (ЕЕА).
Топлината е најсмртоносната природна катастрофа во Европа. Во изминатите четири децении, меѓу 76.000 и 128.000 луѓе починале во топлотни бранови, според бројките на ЕЕА.
Најголем број на смртни случаи поврзани со топлина во изминатите децении не е забележан во класично топлата Шпанија или Италија, туку во Германија.
Според податоците на Светската здравствена организација (СЗО), помалку од половина од 27-те земји на ЕУ имаат планови да се справат со здравствените последици од екстремните горештини, а од оние што го прават, повеќе од половина немаат доволно ресурси.
„Разликата меѓу нивото на опасност и темпото на дејствување е скандалозна. Не знаеме кога доаѓа следниот голем проблем и не сме подготвени“, изјави Мартин Херман, лекар од Минхен и претседател на Германското здружение за Заштита на климата и здравјето.
По смртоносниот топлотен бран во 2003 година, некои земји почнаа да преземаат одредени мерки. Франција усвои план кој вклучува подобро ниво на предупредување и заштита на жителите. На пример, многу општини ги регистрираа најранливите граѓани за да можат да стапат во контакт со здравствените работници кога ќе пристигне топлотен бран.
Пет години откако германското министерство за животна средина ги повика локалните власти да подготват планови за затоплување, истражувањето на весникот Die Zeit покажа дека 80 отсто од германските области не подготвиле никаков протокол за такви ситуации.
И земјата не е подготвена да се справи со шумските пожари. Само во провинцијата Северна Рајна Вестфалија за четири дена избувнаа 11 пожари.
„Пожарникарите се борат со комплициран бирократски систем. Водачите на бригадата треба да побараат противпожарни хеликоптери од локалниот команден центар, кој треба да го побара од регионалната влада, која треба да го побара од федералното министерство за внатрешни работи, кое потоа проверува дали има се достапни пилоти“, рече Улрих Чимолино од Германското противпожарно здружение.
„Во најдобар случај, овој процес трае еден до два часа. Но, некои држави бараат пополнување на формуларите додека пожарот се шири, што значи дека одобрувањето може да потрае неколку часа“, додаде тој.
Во Грција, на пример, ситуацијата е поинаква. Властите оваа недела испратија 15 авиони за 26 минути по пожарот во регионот на Атина.
Прилагодувањето на високите температури има и економски аспект. Во многу делови на Европа, топлотниот бран доведе до дефекти во клучните инфраструктури.
Аеродромот Лутон во Лондон мораше да ги прекине летовите откако топлината ја оштети пистата. Голем дел од железничкиот систем на ОК исто така беше затворен. Во Амстердам почнаа да ги прскаат мостовите за да останат во функција, додека во Италија автопатот и железничките линии што го поврзуваат Трст со остатокот од земјата беа затворени поради пожар.
Во Франција и Белгија, нуклеарните централи престанаа или ја намалија работата бидејќи водата за ладење стана премногу топла. Ниту сајбер-просторот не беше имун на топлина. И Google и Oracle имаа дефекти на единицата за ладење поради високите температури.
Центрите за податоци во Европа, кои ги напојуваат сите видови веб-активности, тешко се одржуваат ладни. Ова е една од причините зошто центрите за податоци на некои од најголемите технолошки компании се наоѓаат во северните клими и претежно во близина на извори на вода што може да се користат за ладење на серверите.
Сепак, имајќи предвид дека екстремната топлина ги достигнува овие области, која понекогаш е придружена со суша, операторите на центрите за податоци имаат сè понапорна работа; тие мора да се погрижат нивните единици за водено ладење да се прилагодат на сè пожешката иднина, додека во исто време водата станува сè поретка стока.
Висока цена ќе има и адаптацијата на инфраструктурата во градовите. Повеќето домови во северна Европа се изградени за да ја задржат топлината наместо да ја намалуваат, и обично немаат единици за климатизација; што значи дека наскоро би можело да има масовни реновирања.
На пример, станбените области во Шпанија се приближно четирипати повеќе климатизирани отколку во Франција. Се проценува дека само 1 до 5 отсто од домовите во Велика Британија имаат клима уред.
Промена ќе мора да се случи и на ниво на град. Справувањето со потопла иднина ќе значи засадување дрвја, прилагодување на градежните кодови и инвестирање во материјали кои можат да издржат топлина и студ.
И покрај тоа што метеоролошките агенции издадоа сè пострашни предупредувања опасни по живот од рекордната топлина, многу Европејци ги спакуваа своите скари и лосиони за сончање, подготвени за летна забава.
„За повеќето луѓе, топлината е поднослива. Некои британски медиуми се потсмеваа на фактот дека постарите луѓе и оние со здравствени проблеми се изложени на поголем ризик за време на топлотен бран“, рече Мартен ван Алст, директор на климатскиот центар на Црвениот крст и член на научниот советодавен одбор на ЕУ за климатски промени.
„Можеме да се смееме на фактот дека убавиот ден на плажа може да биде опасен. Но, тоа навистина може да се случи“, додаде тој.
Во Германија, дури и институциите одговорни за ранливите луѓе, како што се домовите за стари лица и градинките, често не ги третираат високите температури како закана. Оваа недела во Баварија, каде ниту една локална власт нема изготвено акционен план за топлотниот бран, училиштата продолжија да одржуваат спортски натпревари на температура од 36 Целзиусови степени.
