Со нивните луковични мантии, превиткувани раце и облаци мастило, не е ни чудо што октоподите - од Кракен до Урсула во „Малата сирена“ - со векови го инспирирале фолклорот. Но, во реалноста, овие цефалоподи се паметни, љубопитни и полни со личност.
Фотографот Дејвид Литшвагер од National Geographic поминал неколку недели во лабораторијата на Роџер Ханлон во Вудс Хол, Масачусетс и во лабораторијата на Ана Ди Космо на Универзитетот „Федерико II“ во Неапол, Италија, каде што документирал октоподи како ја менуваат бојата и текстурата на нивната кожа, како одбираат оброци и ги истражувале на нивните живеалишта. Научил дека нивната кожа е чувствителна на светлина и дека можат да вкусат и „мирисаат“ со нивните 8 раце, на кои секоја може да има стотици цицалки. „Можете ли да замислите како може да биде тоа“, прашува тој, „да имате кожа што може да гледа и 1.600 јазици и носови? Истражувањето на околу 300 видови октоподи нуди придобивки од разбирањето на еволутивното потекло на човечкиот мозок до замислувањето на вонземска форма на интелигенција.
Цефалоподите, како и луѓето, имаат очи слични на камера кои ја фокусираат светлината со леќа. Октоподот со две точки го добил своето име по очелите, или блескавите сини дамки, кои се лажни очи за да ги запрепастат предаторите што се приближуваат блиску; вистинските очи се над нив.
Рацете на октопод се наведнуваат, се протегаат, се искривуваат и се собираат, помагајќи им да одат, да пливаат, да придвижуваат предмети и да го покорат пленот. Комбинацијата на мускули, нерви и силни пијавки нуди модел за инженерите кои градат меки роботски раце.
Мозокот испраќа нервни сигнали до специјални вреќички исполнети со пигмент и мускулни снопови во кожата за веднаш да ја променат бојата, моделот и текстурата на октоподот за да се вклопат во неговата околина, како што се растенија, карпи или корали.
Околу 50 калифорниски октоподи со две точки пливале во сад во едната лабораторија што ја посетил фотографот. Женките обично произведуваат 300 јајца и ги чуваат околу еден месец пред да умрат. Повеќето октоподи со две точки живеат околу една година.
Помалку од еден час по раѓањето, на ѕидот на резервоарот се собрал октопод со две точки. Пронајдени во крајбрежни води до 50 стапки длабочина, октоподите со две точки претпочитаат карпести гребени и корнизи со мали пештери за да ги користат како дувла.
Научниците скриле рак за да видат дали октоподот може да го лоцира пленот без да го види. Воден од хемиски рецептори и рецептори за допир во своите пијавки, октоподот успеал да го пронајде ракот и да го извлече од куполата за да го добие својот оброк.
Хранејќи се со различни риби, мекотели и ракови, октоподите не се пребирливи, но имаат омилена храна. Кога на еден женски обичен октопод му се нудела кутија со мида, сардела и школка, секој пат одел по сарделата.
Со стотици милиони неврони, октоподите покажуваат низа сложени однесувања. Тие решаваат загатки, бегаат од лавиринти, па дури и можат да сонуваат. Сепак, како станале толку паметни, останува еволутивна мистерија на која научниците работат на разоткривање.
