Повеќе од пет милијарди од околу 16 милијарди мобилни телефони во светот ќе бидат отпишани или фрлени оваа година, проценија експертите и повикаа повеќе да се рециклираат материјалите од кои се направени уредите.
Доколку би биле наредени еден врз друг, неискористените мобилни телефони би достигнале височина од 50.000 километри, или стопати поголема од висината на која се наоѓа Меѓународната вселенска станица, објави истражувачкиот конзорциум WEEE.
Иако содржат злато, бакар, сребро, паладиум и други компоненти кои можат да се рециклираат, речиси сите овие несакани уреди се оставени, фрлени или изгорени, предизвикувајќи значителна штета на животната средина и здравјето.
„Мобилните телефони се меѓу електронските производи кои најмногу не загрижуваат“, вели Паскал Лерој, главен извршен директор на WEEE, непрофитна алијанса на организации за управување со електронски отпад.
„Ако не ги рециклираме ретките материјали што ги содржат, ќе мораме да ги ископуваме во земји како Кина и Конго“, изјави Лерој за AFP.
Мобилните телефони вон употреба се само врвот на ледениот брег од речиси 45 милиони тони глобален електронски отпад што не се рециклира.
Многу од петте милијарди мобилни телефони кои годинава ќе бидат повлечени од оптек, нема да завршат во ѓубре, туку наместо да завршат во рециклирање, ќе останат заборавени во фиоки, плакари, гаражи во домовите и деловните објекти.
Според истражувањето спроведено во шест европски земји од септември годинава, просечно европско семејство моментално има околу пет килограми ваков електронски отпад.
Истражувањето покажа дека 46 отсто од домаќинствата чуваат мала електрична и електронска опрема затоа што можеби ќе им затрееба, 15 отсто имаат намера да ја препродаваат, а 13 отсто ја чуваат поради „сентиментална вредност“.
Со отпадот да се извезува и знаењето
„Изгледа луѓето не разбираат дека овие навидум безначајни предмети имаат голема вредност, а на глобално ниво претставуваат огромна количина“, вели Паскал Лерој.
„Но, електронскиот отпад никогаш нема да се собира доброволно бидејќи трошоците се високи. Затоа законодавството е неопходност.“
Овој месец, Европскиот парламент усвои нов закон со кој се бара еден полнач за сите нови паметни телефони, таблети и камери од 2024 година.
Со ова се очекува да се заштедат најмалку 200 милиони евра и да се намали е-отпадот за неколку илјади тони секоја година.
Благодарение на законодавството, Европа собира многу повеќе електронски отпад отколку што е вообичаено во другите делови на светот.
Во Европа се собира од 50 до 55 проценти од електронскиот отпад, а во земјите со помали примања помалку од пет проценти.
Во исто време, илјадници тони електронски отпад од богатите земји се транспортираат во земјите во развој за рециклирање. И често има недостиг на средства за безбедно отстранување на таквиот отпад, па опасните материи како жива или пластика може да ја загадат почвата, да ја загадат водата или да влезат во синџирот на исхрана.
„Поместивме планини во Европа“, вели Лерој. „Сега мораме да го извеземе тоа знаење во други делови од светот.“
