Добар дел од глобалните емисии на стакленички гасови доаѓаат од неочекуван извор за многумина: отпад од храна.
Храната е важен сегмент од секојдневието, без неа не можеме да бидеме здрави и нормално да функционираме, доколку е целосно недостапна за нас полека ни се гасат виталните функции и без неа умираме за околу еден месец. Со други зборови, храната е нашата основна потреба, но таа е одговорна и за една четвртина од глобалните емисии на стакленички гасови.
Оваа бројка не би била ни приближно толку катастрофална доколку добар дел од храната не заврши како отпад. Поточно една третина или 1,3 милијарди тони храна. На овој начин се губи сета таа енергија, пари и материјал што се користеле за производство и сѐ што е потребно за да дојде до потрошувачот.
Исто така, постои етички момент, со 1,3 милијарди храна е можно да се нахранат 2 милијарди неухранети луѓе. Така е и проблемот со метанот. Наместо да заврши во нивниот стомак, тој се фрла и завршува во една од многуте депонии, а кога ќе почне да гние и да се распаѓа, го ослободува споменатиот гас. Според Climate 101, метанот ја загрева нашата планета повеќе од јаглерод диоксидот, до 84% повеќе.
Научна студија објавена во списанието Science, предводена од Џозеф Пури од Универзитетот во Оксфорд, и Томас Немечек од Истражувачкиот сектор за земјоделство и животна средина во Цирих, со анализа на системите за храна покажа какви се ефектите од производството, пакувањето и дистрибуцијата на храната за емисиите на гасови во стаклената градина.
Излегува дека фрлената храна е одговорна за 6% од вкупното ниво на стакленички гасови на глобално ниво, но и дека може да стане отпад во сите фази на производство, транспорт или трговија.
Според некои податоци, во Европската Унија, од околу 90 милиони тони храна годишно, најголемиот дел од неа се јаде и откако ќе заврши во отпадот. Свесни за ова, многу земји од ЕУ одлучија да се справат со проблемот, па во Франција беше донесен закон според кој малопродажните објекти мора да донираат храна со поминат рок на хуманитарни организации; додека Германија размислува да го откаже рокот на траење на одредени прехранбени производи како што се чај, ориз или мед.
Факт е дека тоа ќе го намали количеството отпад во депониите, но студијата објавена во списанието Nature Food откри дека месото како храна е убедливо најштетно за климата. Ако само го преполовиме внесот на месо и месни производи, нашиот јаглероден отпечаток значително ќе се намали со оваа промена.
Тоа би влијаело на количината на фрлена храна по глава на жител. На пример во соседна Србија, каде според проценките на Програмата за животна средина на Обединетите нации од 2021 година, фрлената храна надминува 80 килограми. Ако се спореди со земји како САД или Грција, бројката не е толку катастрофална. Но, тоа сепак не значи дека секој жител на Србија не може да направи нешто на лично ниво.
Покрај тоа, една од целите за одржлив развој на Обединетите нации е токму намалувањето на отпадот од храна за половина на индивидуално ниво до крајот на оваа деценија.
