Вселенскиот телескоп James Webb на НАСА, кој треба да обезбеди нови сознанија за најраните фази на вселената, вчера пристигна на својата дестинација во орбитата околу Сонцето, на околу милион и пол километри од Земјата.
Точно еден месец откако беше лансиран од Француска Гвајана, телескопот James Webb ги изврши своите последни маневри за да се стационира во Сончевата орбита на позиција позната како Лагранж точка број 2 или L2, соопшти американската вселенска агенција НАСА.
Постојано ќе биде усогласен со Земјата
На таа позиција во вселената, James Webb ќе биде постојано усогласен со Земјата, бидејќи телескопот и планетата заедно ќе орбитираат околу Сонцето, овозможувајќи непрекината радиокомуникација. За споредба, претходникот на Webb, вселенскиот телескоп Hubble, орбитираше околу Земјата на растојание од 550 километри, излегувајќи и влегувајќи во сенката на планетата на секои 90 минути.
Комбинираната гравитација на Земјата и Сонцето ќе го одржи телескопот James Webb во стабилна позиција, така што ќе биде потребна само минимална употреба на неговиот ракетен погон за одржување на орбитата, изјави научникот на НАСА Ерик Смит.
Револуционерен инфрацрвен телескоп
Станува збор за револуционерен инфрацрвен телескоп од 9 милијарди долари, кој НАСА го претстави како водечка опсерваторија за вселенска наука за следната деценија. Телескопот е стопати почувствителен од вселенскиот телескоп Hubble и се очекува длабоко да го промени разбирањето на универзумот и местото на човекот во него.
James Webb главно ќе го набљудува универзумот во инфрацрвениот спектар, што ќе му овозможи да навлезе во облаците од гас и прашина каде што се раѓаат ѕвездите, додека Hubble дејствуваше првенствено на оптички и ултравиолетови бранови должини.
Работата во инфрацрвеното подрачје исто така значи дека James Webb ќе сними светлина што влегла во овој спектар низ милијарди години црвено поместување.
Така тој ќе може да сними вселенски објекти кои досега не сме имале можност да ги видиме - првите ѕвезди и галаксии кои се формирале уште во раните денови на вселената, кога тој имал само околу 100 милиони години.
Овие објекти потоа емитувале главно ултравиолетово зрачење, а повеќе од 13 милијарди години, поради проширувањето на вселената, минувало низ целиот видлив спектар и сега може да се открие само како многу слабо инфрацрвено зрачење. Снимањето на првите големи структури во вселената треба да открие многу досега непознати факти за формирањето на првите ѕвезди и галаксии.
Главното огледало на телескопот, кое се состои од 18 шестоаголни сегменти берилиум обложени со злато, има многу поголема површина за собирање светлина.
Ќе може да се проучуваат и супермасивните црни дупки
Покрај истражувањето на формирањето на најраните ѕвезди и галаксии, астрономите ќе можат да ги проучуваат и супермасивните црни дупки, за кои се верува дека ги зафаќаат центрите на далечните галаксии.
Инструментите на James Webb ќе овозможат да се бараат докази за атмосфера која поддржува живот на егзопланетите, особено постоењето на јаглерод диоксид и метан, но и на многу поблиски вселенски тела како што се Марс или ледената месечина на Сатурн, Титан.
Телескопот James Webb не е наменет да бара хемиски „биомаркери“ кои би отишле чекор понатаму во потврдување на вонземски живот.
Во наредните недели претстои фино нагодување на инструментите на вселенскиот телескоп, а се очекува тој да биде целосно оперативен за неколку месеци.
