Високиот холестерол нема никакви симптоми, па затоа се советува редовно да се проверува со правење крвна слика и барем еднаш на секои пет години.
Иако е општо познато дека заситените масти промовираат повисоки нивоа на холестерол, може да има уште еден виновник - шеќерот.
Во нашата секојдневна исхрана има многу додаден шеќер, од засладено кафе и засладен сок до храна со многу додаден шеќер. Скриениот шеќер се наоѓа и во лебот и пекарските производи, сосовите и чаевите, а го внесуваме и со јадење мед и други природни или вештачки засладувачи.
Додадените шеќери и воопшто слатката храна, освен што го зголемуваат ризикот од дебелеење и дијабетес, влијаат и на црниот дроб кој произведува холестерол. Иако на нашето тело му треба холестерол за да функционира добро, постои и холестерол кој го оштетува црниот дроб. Тоа е LDL холестеролот или т.н. „лош холестерол“ кој се таложи на ѕидовите на артериите и може да ги затне, зголемувајќи го ризикот од мозочен или срцев удар. Ако јадеме премногу шеќер - Светската здравствена организација советува максимум 50 грама дневно, додека некои други професионални здруженија велат дека максимум 25 грама дневно (шест лажички) - црниот дроб произведува повеќе LDL холестерол и во исто време го намалува количината на HDL холестерол („добар“ холестерол). Истражувањата покажуваат дека конзумирањето на големи количини шеќер повеќе од тројно го зголемува ризикот од пад на нивото на HDL.
Пожелно е да има што е можно повеќе HDL холестерол, бидејќи го собира целиот дополнителен LDL од крвотокот, го враќа назад во црниот дроб, кој потоа го отстранува од телото, а покрај тоа, HDL го намалува ризикот од развој на срцеви заболувања. Дополнителните калории од слатката храна, исто така, доведуваат до повисоки нивоа на триглицериди, кои се складираат во масните клетки и се ослободуваат помеѓу оброците кога на телото му треба повеќе енергија. Шеќерот го блокира ензимот што му е потребен на телото за да ги разгради триглицеридите и да се ослободи од нив. И кога имате високи триглицериди заедно со висок LDL и низок HDL, наслагите се акумулираат во вашите артерии и го зголемуваат ризикот од фатални болести на срцето и крвните садови.
Кога треба да го проверите холестеролот?
Високиот холестерол нема никакви симптоми, па затоа се советува редовно да се проверува со вадење крв и секако еднаш на секои пет години. Високото ниво на холестерол исто така може да се наследи, па затоа е препорачливо да се провери нивото на холестерол кај децата на возраст од шест или седум години.
Ако имате висок холестерол, вашиот лекар ќе ве советува да ја промените исхраната и редовно да вежбате или да препишете лекови доколку вкупниот холестерол ви е повисок од 8 mmol/l. Вкупниот холестерол не треба да надминува 5 mmol/l, а LDL 3 mmol/l.
Помалку шеќер во исхраната
Можете да го намалите шеќерот во вашата исхрана ако ја ограничите потрошувачката на слатки, колачи и пекарски производи. Дополнително, намалете го внесот на засладени безалкохолни пијалоци и сокови, избегнувајте јаглехидрати како бел леб и тестенини, пијте помалку алкохолни пијалоци, заменете ги зашеќерените житарки за појадок со овошје, овес и јогурт, изберете интегрална храна и цели зрна, не додавајте шеќер во чај и кафе и прочитајте ги декларациите на производите.
